Lotnicy przeniesieni do USAAF z Polskich Sił Powietrznych
Po wybuchu II wojny światowej polski rząd na uchodźstwie prowadził intensywne działania w celu pozyskania rekrutów do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Udział polskich żołnierzy w wojnie miał być kartą przetargową, dzięki której odrodzona po wojnie Polska znajdzie się w korzystnym położeniu geopolitycznym. Z tego powodu w latach 1941–1942 prowadzono w Kanadzie rekrutację ochotników do Wojska Polskiego. Prowadzony werbunek doprowadził do wcielenia przede wszystkim obywateli amerykańskich oraz kanadyjskich, ale także polskich, którzy dopiero podczas wojny różnymi drogami dotarli za ocean. Niezależnie od obywatelstwa, w większości byli to etniczni Polacy, jednak polski mundur założyło także wielu Amerykanów, a także pojedynczy przedstawiciele innych narodowości: Anglicy, Duńczycy, Litwini, Irlandczycy, Rosjanie, Szkoci i Żydzi.
Wcieleni do Wojska Polskiego ochotnicy przechodzili przeszkolenie rekruckie w Obozie im. Tadeusza Kościuszki w Owen Sound w prowincji Ontario w Kanadzie. Ci, którzy trafić mieli następnie do Polskich Sił Powietrznych, przechodzili kursy lotnicze w skrzydle wyszkolenia wstępnego 3 Initial Training Wing w Victoriaville w prowincji Quebec.
Rekrutacja ta była owocna jedynie początkowo, gdy Stany Zjednoczone wciąż pozostawały neutralne. Po tym jak w grudniu 1941 r. przystąpiły do wojny, i to na dwóch frontach równocześnie (przeciwko Japonii i Niemcom), rekrutacja praktycznie stanęła w miejscu. Wedle oficjalnych zestawień na Wyspy Brytyjskie trafiło łącznie 722 ochotników. Dalszych kilkuset nie ukończyło pełnego szkolenia i zostało zwolnionych na terenie Kanady wcześniej, przede wszystkim do armii amerykańskiej i w małej części – armii kanadyjskiej. Stało się tak, bo już w pierwszej połowie 1942 r. na szczeblu rządowym rozpoczęto rozmowy o możliwości przechodzenia obywateli amerykańskich w służbie Wojska Polskiego do sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych.
Pierwszych żołnierzy Polskich Sił Powietrznych obywatelstwa amerykańskiego zwolniono jeszcze na terenie Kanady, gdy przechodzili kurs we wspomnianym 3 Initial Training Wing. W maju 1942 r. zwolniono przynajmniej 12 żołnierzy i choć nie udało się odnaleźć dokumentów jednoznacznie wskazujących, że zostali oni wcieleni do USAAF, wydaje się to nader prawdopodobne.
Informację o możliwości przechodzenia do wojska amerykańskiego lotnikom Polskich Sił Powietrznych przekazano w rozkazie Inspektora Sił Powietrznych nr 15/42 z 9 lipca 1942 r., co rozpoczęło lawinę odejść. Wspomniany rozkaz informował:
Zawiadamiam, że w wyniku porozumienia z władzami amerykańskimi ustalono, co następuje w sprawie możności przenoszenia do Sił Zbrojnych St. Zjedn. obywateli, służących w Lotnictwie Polskim.
1. Obywatele St. Zjedn., którzy służą w Polskim Lotnictwie, mogą na własną prośbę wnosić podania indywidualne o przeniesienie do Sił Zbrojnych St. Zjedn. /Army, Navy or Marine Corps/ na warunkach niżej podanych.
2. Przenoszenie przewiduje się zasadniczo jako jednorazowe.
3. Władze amerykańskie nie gwarantują, czy i kiedy będzie wyrażona zgoda na przeniesienie poszczególnych kandydatów. Przy rozważaniu podań w pierwszym rzędzie będzie brany pod uwagę interes sprzymierzonego wysiłku wojennego, jako całości i każde podanie będzie przede wszystkim rozważane z tego punktu widzenia.
4. Przenoszenia do Sił Zbrojnych St. Zjedn. będą jedynie wówczas możliwe, gdy znajdą się odpowiednie wakanse w jednostkach amerykańskich oraz, gdy będzie to zgodne z interesami Polsk. Lotnictwa, w którym obecnie dany kandydat służy. Ze względu na trudności transportu morskiego – przenoszenia, które pociągałyby za sobą przejazdy do St. Zjedn. lub innych krajów zamorskich – nie będą brane pod uwagę.
5. Wyrażanie zgody na przeniesienie będzie zależne od stwierdzenia przez Komisję Lekarską zdolności zdrowia kandydata oraz od wyników badań przeprowadzonych przez władze amerykańskie. Zatwierdzeni kandydaci, o ile będą mogli być oddani przez Lotnictwo – będą musieli być zwolnieni uprzednio ze służby w P. S. Zbrojnych.
W tym celu równocześnie z podaniem o przyjęcie do armii amerykańskiej /zał. 1/ składają podanie o zwolnienie ze służby w P. S. Zbrojnych /załącznik Nr 2/.
Żołnierze zostaną wcieleni do Sił Zbrojnych St. Zjedn. z dniem, kiedy zostaną zwolnieni ze służby w P. Siłach Zbrojnych.
Władze amerykańskie nie zapewniają, że personel otrzyma te same stopnie, które posiadał w Lotnictwie Polskim, aczkolwiek będzie to uwzględniane w miarę możliwości. Kandydaci jednakowoż muszą być przygotowani na przyjęcie stopnia, jaki zostanie im przyznany przez władze Stanów Zjednoczonych.
6. Rozkaz niniejszy winien być podany do wiadomości wszystkim obywatelom St. Zjedn., służącym w Lotnictwie Polskim.
Podania /zał. Nr 1 i Nr 2/, składane normalną drogą służbową, winny być przesłane do dnia 25 lipca b.r. do Polskiego Seniora Oficera w Blackpool.
Ponadto w załączniku Nr 3 /w języku angielskim/ kandydaci powinni podać uzupełniająco następujące dane:
a/ z personelu ziemnego: numer, stopień, nazwisko i imię, wiek, aktualny przydział służbowy, specjalność /trade/,
b/ z personelu latającego: numer, stopień, nazwisko i imię, wiek, aktualny przydział służbowy, specjalność /pilot, obserwator itd./, stopień wyszkolenia /dla pilota podać typy samolotów/.
Załącznik Nr 1 winien być sporządzony w 1-ym egzemplarzu, natomiast załączniki Nr 2 i 3 – w dwóch egzemplarzach.
7. Podania i dane kandydatów powinny być potwierdzone przez bezpośrednie władze przełożone każdego z kandydatów, dane zaś ewidencyjne powinny być potwierdzone przez K.U. Nr 2.
8. Polski Senior Oficer w Blackpool zebrane w ten sposób dokumenty prześle do Inspektoratu Lotnictwa na dzień 1 sierpnia 1942 r.
W lipcu 1942 r. na terenie Kanady zwolniono z Polskich Sił Powietrznych kolejnych siedmiu lotników – bez wątpienia procedurą odrębną od tej, którą przedstawiono w rozkazie. Ostatni zwolniony na terenie Kanady lotnik Polskich Sił Powietrznych przeszedł do wojska amerykańskiego w październiku 1942 r. Prawdopodobnie wszystkie zwolnienia na terenie Kanady związane były z oddolną inicjatywą samych żołnierzy, którzy występowali do władz wojskowych z taką prośbą.
Kolejne zwolnienia miały miejsce już w Wielkiej Brytanii i dotyczyły lotników, którzy złożyli podania zgodnie z rozkazem Inspektora Sił Powietrznych. Zwalniani lotnicy zgłaszali się w biurze rekrutacyjnym USAAF w Londynie, u 2nd Lt. Winstona K. Pendletona, dokąd przybywali w polskich mundurach i gdzie składali ślubowania. Pierwsza 10-osobowa grupa stawiła się tam 5 kwietnia 1943 r. Kolejne, liczące po 12 żołnierzy, przybyły 7, 12 i 14 kwietnia 1943 r., a ostatnia, sześcioosobowa grupa – 19 kwietnia 1943 r. Łącznie w tym miesiącu w szeregi USAAF przeszło aż 52 żołnierzy.
W zachowanych dokumentach przy nazwiskach niektórych żołnierzy podano powody, dla których zdecydowali się na przejście do USAAF. Były to przede wszystkim: chęć służby w wojsku kraju, którego byli obywatelami, a także brak znajomości bądź słaba znajomość języka polskiego, utrudniające na codzień służbę w Polskich Siłach Powietrznych. Po przejściu do USAAF polscy podoficerowie piloci i obserwatorzy (nawigatorzy) mogli liczyć na stopnie oficerskie, a tajemnicą poliszynela była też olbrzymia różnica w wysokości żołdu polskiego i amerykańskiego.
W piśmie (L.dz. 711/Tjn.Org/43 z 24 marca 1943 r.) informującym o planowanych przeniesieniach w kwietniu 1943 r. gen. bryg. obs. Stanisław Ujejski, Inspektor Sił Powietrznych, podał, że także inni wciąż pozostający w Polskich Siłach Powietrznych obywatele amerykańscy mogą starać się o przeniesienie do USAAF:
Wszyscy pozostali obywatele amerykańscy, chcący być przeniesionymi z Lotnictwa polskiego do lotnictwa U.S.A – złożą podania w myśl rozkazów Insp. Lotn. 15/42 – do dnia 15.4.43r.
Dowódcy jednostek prześlą te podania do K.U.2 Blackpool do dnia 17.4.43r. K.U.2. potwierdzi zgodność danych w myśl rozk. Insp. 15/42 wraz z załącznikiem w myśl pisma Insp. Lotn. L.dz. 34/15/Org/Tjn/42 i prześle do Insp. Lotn. do dnia 20.4.43r.
Ze względu na pilność zwracam uwagę na ścisłe przestrzeganie dat.
Rozkaz powyższy jest ostateczny w tej sprawie i dotyczy wyłącznie obywateli amerykańskich.
Dcy jednostek podadzą do wiadomości powyższe wszystkim zainteresowaniem, którzy winni przyjęcie tego pokwitować na specjalnych listach.
Najwyraźniej w następstwie owego rozporządzenia, do USAAF przeszły cztery kolejne grupy lotników: trzy liczące po 12 osób (17, 19 i 24 maja 1943 r.) i jedna licząca 10 osób (26 maja 1943 r.), czyli w sumie 46 żołnierzy.
Jak się wydaje, zapowiedzi Ujejskiego, że kwietniowy termin zgłaszania chęci przejścia do USAAF był ostatecznym, były przesadzone. Jak pokazała przyszłość, w szeregi lotnictwa amerykańskiego po maju 1943 r. przeszło jeszcze co najmniej 35 żołnierzy, w tym niektórzy dopiero w drugiej połowie 1944 r. Akcja przenoszenia była kontynuowana więc także później.
Temat przechodzenia lotników z Polskich Sił Powietrznych do USAAF stał się wdzięcznym tematem dla amerykańskiej prasy. Przedstawiał bowiem sukces rekrutacyjny wojska amerykańskiego. Wśród lotników, którzy przeszli, było wielu wyszkolonych pilotów, obserwatorów, bombardierów, radiotelegrafistów i strzelców pokładowych, a także wyszkolonych żołnierzy obsługi technicznej. W archiwach fotograficznych armii amerykańskiej zachowały się m.in. zdjęcia z dwóch ślubowań, jakie lotnicy – wciąż w mundurach polskiego lotnictwa – złożyli w Londynie przed wspomnianym 2nd Lt. Winstonem K. Pendletonem. Z kolei prasa, amerykańska, w szczególności „The Stars and Stripes”, dziennik armii amerykańskiej w Europie, wiosną 1943 r. opublikował kilka artykułów opowiadających o doświadczonych lotnikach zasilających szeregi USAAF.
Dla kontrastu, w prasie polskiej nie da się znaleźć informacji na ten temat: wszak utrata dziesiątek wartościowych żołnierzy nie była powodem do rozgłaszania. A ubytek kadry w skali polskiego lotnictwa był znaczący: przynajmniej 51 żołnierzy personelu latającego (21 strzelców pokładowych, 18 pilotów, 6 obserwatorów, 5 bombardierów i 1 radiotelegrafistę), a do tego ponad 100 żołnierzy personelu naziemnego. Stanowiło to prawie 1% całego personelu, jaki był na ewidencji Polskich Sił Powietrznych podczas ich istnienia w latach 1939–1946.
Odejścia nie zawsze odbywały się w sposób godny i honorowy. W wypadku dwóch lotników przeciągające się oczekiwanie na decyzję władz wojskowych zakończyło się ich buntem, postępowaniem przed sądem polowym, a wreszcie – karą obniżenia stopnia wojskowego oraz odebrania tytułu i znaku lotniczego. Spotkało to kpr. bomb. Henryka Dziulikowskiego z 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej” oraz kpr. strz. Tadeusza Damsza z 304 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Śląskiej”. Dziulikowski, w okresie rekrutowania się do USAAF, w nocy z 12 na 13 marca 1943 r. podczas lotu bojowego (bombardowanie Essen) kilkanaście minut po starcie odmówił zajęcia stanowiska bojowego, przez co załoga musiała zawrócić na lotnisko macierzyste i wylądować z bombami, nie wykonawszy zadania.
Z kolei historię Damsza nakreślił obszernie w swoich wspomnieniach ówczesny kpt. pil. Jerzy Iszkowski, dowódca eskadry w 304 Dywizjonie:
W dniu 17 marca 1943 r. przedłożyłem dowódcy dywizjonu meldunek następującej treści.
W dniu 15 marca b.r. wezwałem do raportu SGT. kpr. strz. Tadeusza Damsza, obywatela amerykańskiego, Polaka, ochotniczo pełniącego służbę w lotnictwie polskim. Rozkazałem jemu przygotować się do lotu operacyjnego na dzień 16 marca. Jednocześnie przypomniałem, ażeby zastosował się do pisemnego rozkazu dywizjonowego, który wywieszony będzie w kasynie podoficerskim z dokładnym wyszczególnieniem składu osobowego załóg, czasu pobudki, odprawy i startu, oraz że będzie w odpowiednim czasie obudzony przez podoficera służbowego dywizjonu.
Kpr. Damsz odpowiedział, że na lot operacyjny nie poleci, ponieważ będąc niedawno w Londynie, załatwił sprawę swego przeniesienia do lotnictwa amerykańskiego. Odpowiedziałem, że dopóki nosi mundur polskiego lotnika i znajduje się w polskim dywizjonie, obowiązują jego polskie rozkazy. Mimo to kpr. Damsz powtórzył odmowę wykonania lotu bojowego. Wówczas pouczyłem go, że w konsekwencji niewykonania rozkazu w czasie działań wojennych, oczekuje go sąd polowy i napomniałem, że ma jeszcze kilkanaście godzin czasu do zastanowienia się i opamiętania.
W omawianym dniu dwukrotnie rozmawiałem z kpr. Damszem. Starałem się [w] sposób raczej ojcowski, aniżeli służbowy wytłumaczyć mu błędne postępowanie. Przytaczam dosłownie wypowiedzi kpr. Damsza.
– Od 10 miesięcy kiwają mnie i bujają (mowa o zwolnieniu z lotnictwa polskiego i przeniesieniu do lotnictwa USA).
– Na lot operacyjny nie polecę, bo gdy mnie ustrzelą, rodzina moja nic za to nie dostanie. Dostaną tylko dziesięć funtów, a w lotnictwie amerykańskim płacą 40 000 dolarów.
– Na moje zapytanie czy chce robić interes ze swojej ewentualnej śmierci, kpr. Damsz odpowiedział potwierdzająco.
– Inni moi koledzy w Blackpool czekali na przejście do lotnictwa amerykańskiego, ja nie chcę się tutaj narażać. Nie chcę mieć nic do czynienia z rządem polskim i polskim wojskiem. Nienawidzę wszystkich Polaków w polskim lotnictwie. Hańbą i wstydem dla mnie jest polskie lotnictwo.
Rano dnia 16 b.m. kpr. Damsz został zawiadomiony przez podoficera służbowego, że ma się zameldować na odprawę operacyjną o godzinie 10.00, celem przygotowania się do wykonania lotu bojowego.
Kpr. Damsz i tym razem odmówił wykonania lotu. Spowodował przez to skreślenie zdekompletowanej jego załogi z lotu operacyjnego. W ostatniej chwili zebrałem nową załogę, co spowodowało opóźnienie odprawy o 20 min.
Dnia 17 marca wezwałem kpr. Damsza do raportu karnego za odmówienie zadania bojowego. Damsz demonstracyjnie odpowiadał w języku angielskim. Nie przyjmując żadnych wyjaśnień, kazałem szefowi dyscyplinarnemu aresztować kpr. Damsza.
Przedkładając powyższy meldunek, proszę Pana Kapitana o spowodowanie dalszego postępowania karnego przez sąd polowy w stosunku do aresztowanego. Brak cnót żołnierskich, patriotyzmu, bezwartościowość moralna, niedbałość w służbie, tchórzostwo w obliczu walki, dyskwalifikują podoficera kaprala Damsza całkowicie, a w szczególności do dalszego pozostawania w służbie lotniczej.
O treści niniejszego meldunku proszę poinformować odpowiednie władze wojskowe lotnictwa amerykańskiego.
Dowódca Eskadry 304 Dywizjonu
(–) Jerzy Iszkowski kpt. pil.
Kpr. Damsz to nie wyjątek. Znałem wielu podobnych jemu. To nie tylko ich własna wina, lecz też Polskiej Misji Rekrutacyjnej w Kanadzie. Ochotnikom obiecywano zbyt wiele, później [nie] dbało się o nich zupełnie. O tym mógłby coś powiedzieć pułkownik obs. Sznuk, główny misjonarz polskiego lotnictwa w Kanadzie.
Znałem też polskich ochotników zupełnie innego pokroju. Byli najlepszymi żołnierzami. Znałem jednego Polaka z Brazylii. Uciekł stamtąd ścigany przez sąd za powieszenie obywatela brazylijskiego na poręczy własnego balkonu. Wstąpił do lotnictwa polskiego. Losy zrządziły, że był moim podkomendnym. Trzydziestoletni, barczysty, wysoki drab, często przychodził do moich kancelarii. Bez pukania wtaczał się do środka, ręce zawsze trzymał w kieszeniach spodni, jedną tylko wysuwał do przywitania się i siadał na mym biurku. Zwracałem uwagę na nietaktowne zachowanie, tłumaczyłem, że w wojsku istnieją pewne obowiązujące formu dyscypliny, nie wykluczającej wzajemnego poszanowania i tym podobne. Niemal kłócił się ze mną we wszelkich sprawach dotyczących porządku wojskowego. Powoli oswajał się.
Przyszedł czas, gdy zmienił się zupełnie. Do drzwi kancelarii mojej już pukał. Prosił o chwilę rozmowy. Przerywałem najpilniejsze sprawy, ażeby poświęcić temu człowiekowi kilka chwil. Siadał na krześle obok i gawędził. Do lotnictwa amerykańskiego oczywiście tęsknił. Nęciły go wysokie zarobki w armii USA. Lecz postanowił nie rozstawać się z lotnictwem polskim zanim nie wykona pełnej tury operacyjnej. Marzył, ażeby sam generał Sikorski dekorował go polskim krzyżem. Mając wytknięty cel, dążył do niego z zapałem. Sumiennie wypełniał obowiązki załogowego strzelca pokładowego. W dalszym szkoleniu specjalną na niego zwracałem uwagę.
Wreszcie pewnego dnia uznałem, że może już polecieć na pierwszy swój prawdziwy lot bojowy. W ten sposób rozpoczął trudną i ryzykowną serię walk. Żołnierskie szczęście mu dopisało. W polskim dywizjonie bombowym ukończył turę trzydziestu lotów operacyjnych. Generał Sikorski przypiął na jego dumnej piersi krzyż Virtuti Militari za wybitne męstwo osobiste i piękne wyczyny bojowe.
Osiągnąwszy cel, przeszedł do lotnictwa amerykańskiego. Latał na Fortecach. Drugiej tury operacyjnej nie skończył – zginął na polu chwały.
Jak wspomniano, Damsz został zdegradowany i pozbawiony tytułu i znaku strzelca pokładowego, i z Polskimi Siłami Powietrznymi rozstał się w niesławie. W lotnictwie amerykańskim służył jako strzelec w 366 Dywizjonie Bombowym USAAF (366th Bombardment Squadron), gdzie latał jako członek załogi „Latającej Fortecy”. Odznaczony został kilkoma amerykańskimi odznaczeniami (Distinguished Flying Cross, czterokrotnie Air Medal oraz Purple Heart), a zatem trudno mu odmówić osobistej odwagi, którą zarzucał mu Iszkowski.
Z personelu latającego Polskich Sił Powietrznych skreślony został także szer. strz. Robert Symanowicz, jednak w jego wypadku chodziło wyłącznie o kwestie dyscyplinarne, a nie żądanie natychmiastowego przejścia do USAAF.
Jednak szereg innych lotników z Ameryki pozostał w Polskich Siłach Powietrznych – przynajmniej przez pewien czas – kończąc swoje tury lotów bojowych i dopełniając podjętego wcześniej zobowiązania walki przeciwko Niemcom w polskim mundurze. Trzech z nich otrzymało najwyższe polskie odznaczenie bojowe, Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Byli to: kpr. strz. Edward Bryl, kpr. strz. Sylwester Dudek oraz kpr. strz. Tadeusz Diakow-Stawasz. Dalszych kilku odznaczono Krzyżami Walecznych.
Dwaj jedyni piloci myśliwscy, którzy przeszli potem do USAAF, służyli w polskim lotnictwie aż do drugiej połowy 1944 r. Byli to sierż. Longin Wiński z 317 Dywizjonu Myśliwskiego „Wileńskiego” oraz kpr. Michał Murayda z 302 Dywizjonu Myśliwskiego „Poznańskiego”. Drugiego z nich wspominał na kartach swoich wspomnień dowódca tej jednostki, kpt. Wacław Król:
Od niedawna przebywał w 302 dywizjonie na stanowisku pilota kapral Michał Murayda, ochotnik amerykański polskiego pochodzenia, który wolał służyć w polskim niż w amerykańskim lotnictwie. Język polski bardzo kaleczył, ale wszystko prawie rozumiał, a gdy nie znał jakiegoś słowa polskiego na określenie tego czy owego, używał języka angielskiego. Murayda był młodzieńcem przed dwudziestką, dobrze zbudowany, o jasnej, bujnej czuprynie, tryskający humorem. Pasował do naszych pilotów usposobieniem i zainteresowaniami, czuł się u nas bardzo dobrze. Ale najdziwniejsze było to, że zadowalał się miesięczną pensją około dwudziestu funtów szterlingów, należną Flight Sergeantowi RAF, podczas gdy jego koledzy w lotnictwie amerykańskim otrzymywali pensję czterokrotnie wyższą. Wolał być wśród swoich – jak często o tym wspominał.
O ile wiadomo, ochotnicy z Ameryki, którzy przeszli do USAAF, nie zostawili po sobie wydanych drukiem żadnych wspomnień. W 1946 r. ukazała się książka Henryka Dziulikowskiego pt. „Milwaukee. Poznańskie miasto”. Stanowi ona nietypową formę literacką, wspomnień wymieszanych z reportażem, faktu z fikcją, a rozgrywa się w Milwaukee w pierwszych latach II wojny światowej. Na kartach książki pojawia się Wiesław Król, alter ego Dziulikowskiego, dziennikarz, lotnik, ochotnik Polskich Sił Powietrznych ze Stanów Zjednoczonych. O jego służbie w polskim lotnictwie w Wielkiej Brytanii mowy jest niewiele, a o przejściu do USAAF nie wspomina się wcale...
Lotnicy zwolnieni do USAAF służyli potem w zdecydowanej większości w Europie, przede wszystkim w 8 Armii Powietrznej USAAF (8th Air Force) oraz 9 Armii Powietrznej USAAF (9th Air Force), przede wszystkim jako załogi bombowców. Było także kilku pilotów myśliwskich oraz transportowych. Przydziały kilkudziesięciu innych pozostają nieznane.
Lotnicy przeniesieni do USAAF z Polskich Sił Powietrznych. Wszyscy wyszczególnieni byli obywatelami amerykańskimi i – jeśli nie zaznaczono inaczej – narodowości polskiej. Podano znane przydziały do jednostek bojowych USAAF. Lista jest prawdopodobnie niepełna, toteż autor opracowania bardzo prosi wszystkich, którzy listę tę mogą skorygować lub uzupełnić, o kontakt na adres e-mail.
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Uwagi |
| szer. (AC2) | 703066 | Abucewicz Wincenty | |
| szer. (AC2) | 709553 | Akielaszek Stanisław | |
| kpr. pil. (Sgt) | 794658 | Akielaszek Stefan | |
| st. szer. (LAC) | 794597 | Asakevich John | |
| kpr. strz. (Sgt) | 794788 | Baggs Charles | Amerykanin |
| st. szer. (LAC) | 794598 | Axilrod Eric | 62 Dywizjon Myśliwski USAAF; Amerykanin |
| st. szer. pil. (Sgt) | 709500 | Baran Kazimierz Stefan (Baran Steve Casimir) | 91 Dywizjon Transportowy USAAF |
| kpr. (LAC) | 794601 | Bąk Czesław | |
| szer. strz. (Sgt) | 794608 | Beck Lester | 332 Dywizjon Bombowy USAAF; Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794607 | Berry Robert | Amerykanin |
| 709543 | Basaraba Paweł (Basaraba Paul) * | ||
| kpr. pil. (Sgt) | 794604 | Bezusko Jan (Bezusko John) | 48 Grupa Myśliwska USAAF |
| szer. (AC2) | 794606 | Blasig Phillip | 365 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC1) | 794609 | Błaszczyński Edmund | 360 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 794603 | Booza Antoni (Booza Anthony) | Litwin |
| st. szer. pil. (Sgt) | 709503 | Brudnicki Józef (Brudnicki Joseph) | |
| 709504 | Brudnicki William * | ||
| kpr. strz. (Sgt) | 794605 | Bryl Edward | 67 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC1) | 794600 | Burblis Stanisław | 527 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 703068 | Busse Juliusz (Busse Julius) | 562 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 709505 | Buynowski Karol | |
| szer. (AC2) | 794787 | Carter George | Amerykanin |
| st. szer. strz. (Sgt) | 703022 | Ceglarek Bolesław (Ceglarek Benjamin) | 525 Dywizjon Bombowy USAAF |
| kpr. obs. (Sgt) | 794610 | Chłędowski Edward (Chledowski Edward) | 525 Dywizjon Bombowy USAAF |
| kpr. obs. (Sgt) | 794791 | Chorzelski Michel | 66 Dywizjon Bombowy USAAF |
| kpr. strz. (Sgt) | 794613 | Chrun Edward | 525 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 703023 | Ciecierski Marcel | |
| szer. (AC2) | 794615 | Coleman Harold | Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794778 | Comer Eugene | Amerykanin |
| st. szer. (AC1) | 794790 | Cook Henry | Anglik |
| kpr. strz. (Sgt) | 703070 | Damsz Tadeusz (Damsz Thaddeus) ** | 366 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (LAC) | 794619 | Davis James | Amerykanin |
| kpr. pil. (Sgt) | 794621 | Davis Willard | Irlandczyk |
| kpr. (AC2) | 703071 | Dąbek Czesław | |
| kpr. strz. (Sgt) | 794687 | Diakow-Stawasz Tadeusz | 410 Dywizjon Bombowy USAAF |
| kpr. pil. (Sgt) | 794623 | Dowler Laurence | 432 Dywizjon Myśliwski USAAF; Anglik |
| kpr. strz. (Sgt) | 794800 | Dudek Sylwester (Dudek Sylvester) | 545 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. (AC1) | 794616 | Dudziuk Stanisław (Dudziuk Stanley) | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794620 | Dużynski Stanisław | 544 Dywizjon Bombowy USAAF |
| 709506 | Dziergas Antoni * | ||
| kpr. bomb. (Sgt) | 794617 | Dziulikowski Henryk (Dziulikowski Henry) ** | 571 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. (LAC) | 794624 | Folwarczny Henry | |
| szer. (AC2) | 794625 | Frank Paul | |
| szer. (AC2) | 794792 | Gafkowski Czesław * | |
| 709508 | Gelunas Jack * | ||
| st. szer. (AC2) | 794626 | Górski Jan | |
| 709507 | Grabowicz Edmund * | ||
| st. szer. (AC1) | 703072 | Grzeszczuk Tadeusz | |
| kpr. bomb. (Sgt) | 794633 | Gumpert Alton | 569 Dywizjon Bombowy USAAF; Amerykanin |
| szer. pil. (Sgt) | 709510 | Hausner Zygmunt (Hausner Sigmund) | 347 Dywizjon Myśliwski USAAF |
| szer. (AC2) | 794634 | Hawbaker Lawrence | Amerykanin |
| st. szer. strz. (Sgt) | 703026 | Hełstowski Jan (Helstowski John) | |
| szer. (LAC) | 794771 | Henderson James | Szkot |
| szer. (AC2) | 794635 | Hendrickson Cllifford | 749 Dywizjon Bombowy USAAF; Amerykanin |
| 709563 | Hildebrandt Jan * | ||
| kpr. pil. (Sgt) | 794637 | Hołda Stanisław (Holda Stanley) | |
| st. szer. (LAC) | 794641 | Jabłoński Tadeusz | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794640 | Jaworowski Alfons | |
| kpr. (LAC) | 794642 | Jeszkonis Michał (Jaskonis Michael) | |
| szer. (AC2) | 794639 | Johns Earl | Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794649 | Kaczmarski Edmund | |
| 709511 | Kaczmarski Jan * | ||
| st. szer. (AC1) | 794645 | Kantor Albert | |
| szer. (AC2) | 782037 | Kaslewicz Barney | |
| 709512 | Kopaczewski Walter * | ||
| st. szer. strz. (Sgt) | 794793 | Korolczuk Aleksander (Korolchuk Alexander) | 338 Dywizjon Bombowy USAAF; Rosjanin |
| szer. (AC1) | 794655 | Kosmala Antoni | |
| st. szer. (AC1) | 782038 | Kubeczko Bolesław | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794796 | Kubis Bronisław (Kubis Bronislaus) | 338 Dywizjon Bombowy USAAF |
| kpr. pil. (Sgt) | 794646 | Kucherenko Aleksander (Kucherenko Alexander) | 748 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 703030 | Kukis Bolesław (Kukis Benjamin) | |
| st. szer. (AC2) | 703098 | Kula Edward | |
| szer. (AC2) | 703097 | Kula Julian | |
| kpr. obs. (Sgt) | 794783 | Kulpiński Tadeusz | |
| 709514 | Kułak Stanisław (Kulak Stanley) | 423 Dywizjon Myśliwski Nocny USAAF | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794809 | Kurek Jan (Kurek John) | 335 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. (Cpl) | 782039 | Kurek Stanisław | |
| szer. (AC2) | 703031 | Kurowski Jan | |
| 709515 | Kyzenewski Edmund * | ||
| kpr. pil. (Sgt) | 794676 | Lauesen John (Lauesen Johan) | 368 Dywizjon Myśliwski USAAF; Duńczyk |
| st. szer. strz. (Sgt) | 703032 | Lipczyński Stanisław (Lipczynski Stanley) | 66 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. strz. (Sgt) | 703033 | Lipiński Tadeusz | |
| szer. (AC1) | 794801 | Markiewicz Jan | |
| 709560 | Mamczur Kazimierz * | ||
| st. szer. (AC1) | 794772 | Mazur Władysław (Mazur Walter) | |
| szer. (AC2) | 794663 | Melton Wallace | Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794662 | Menzyk John | |
| szer. (AC2) | 794810 | Mercer Maurice | Anglik |
| 709516 | Micuń Leonard * | ||
| kpr. pil. (F/Sgt) | 709518 | Murayda Michał (Murayda Michael) | 61 Dywizjon Myśliwski USAAF |
| 709519 | Muszyński Raymond * | ||
| szer. (AC1) | 794782 | Myszka Stanisław | 511 Dywizjon Bombowy USAAF |
| 709520 | Nowak Leonard * | ||
| szer. (AC2) | 794665 | Olsztyn Józef * | |
| szer. (AC2) | 703034 | Parylak Józef (Parylak Joseph) | 66 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. (AC1) | 794799 | Pedrys Edward | |
| 709522 | Pinkowski Leonard * | ||
| st. szer. (AC2) | 782041 | Piotrowicz Stanisław | |
| 709523 | Pleszewicz Władysław * | ||
| 709524 | Poborka Antoni * | ||
| szer. (AC2) | 794668 | Preston William | Amerykanin |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794804 | Przełomski Henryk | |
| 709572 | Pupko Natan * | ||
| 709526 | Roman Stanisław * | ||
| szer. (AC1) | 794674 | Ropejko Jan | |
| st. szer. (AC1) | 703078 | Rudziński Wincenty | |
| 709528 | Ruszczyk Laurence * | ||
| kpr. pil. (Sgt) | 794675 | Rybaczek Eugeniusz (Rybaczek Eugene) | 310 Dywizjon Dostawczy USAAF |
| szer. (AC1) | 782042 | Rybak Michał (Rybak Michael) | |
| st. szer. (AC2) | 703079 | Sala Jan (Sala John) | |
| kpr. bomb. (Sgt) | 794693 | Sala Józef (Sala Joseph) | |
| kpr. obs. (Sgt) | 709529 | Saladiak John | 67 Dywizjon Bombowy USAAF |
| st. szer. (LAC) | 794689 | Sarnecki Edward | |
| kpr. strz. (Sgt) | 782043 | Sawicki Józef | 360 Dywizjon Bombowy USAAF |
| szer. (AC2) | 794681 | Saxton Gaylord | Amerykanin |
| sierż. rtg. (W/O) | 703035 | Serafin Władysław | |
| szer. (AC2) | 794683 | Shearidan Scott | Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794688 | Sipowicz Zygmunt | |
| st. szer. (LAC) | 794686 | Sitek Franciszek (Sitek Frank) | |
| 709530 | Skazalski Mieczysław * | ||
| szer. (AC2) | 703080 | Skowron Chester | |
| st. szer. (LAC) | 703081 | Sławiński Eugeniusz | |
| 709531 | Sokoloff Carl * | ||
| kpr. bomb. (Sgt) | 794684 | Sowiński Franciszek (Sowinski Francis) | |
| kpr. obs. (Sgt) | 794795 | Spurgiasz Jan | 525 Dywizjon Bombowy USAAF |
| 709559 | Staszkowski Tadeusz * | ||
| st. szer. (AC2) | 703082 | Stewart Stanisław (Stewart Stan) | |
| kpr. pil. (Sgt) | 794802 | Stockton Frank | Anglik |
| st. szer. pil. (Sgt) | 709533 | Stramowski Alfons (Stramoski Alphonse) | |
| kpr. (LAC) | 782045 | Suchorowski Edward | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 794780 | Summers Virgil | 508 Dywizjon Bombowy USAAF; Amerykanin |
| szer. strz. (Sgt) | 703083 | Symanowicz Robert ** | |
| sierż. bomb. (W/O) | 794682 | Śrutwa Tadeusz | |
| 709534 | Świderski Wincenty * | ||
| st. szer. pil. (Sgt) | 709535 | Trybula Edward | |
| st. szer. obs. (Sgt) | 709536 | Trzciński Jan | |
| kpr. (LAC) | 703036 | Turza Ferdynand | |
| st. szer. (AC2) | 794701 | Ustaszewski Walter | |
| szer. (AC2) | 703087 | Walejewski Karol | |
| st. szer. strz. (Sgt) | 782046 | Wandełowski Wincenty (Wandetowski Vincent) | 509 Dywizjon Bombowy USAAF |
| 709571 | Wańkowicz Paweł (Wankowicz Paul) * | ||
| szer. (AC2) | 794697 | Warman Robert | Amerykanin |
| szer. (AC2) | 794779 | Weinberger Richard | |
| szer. (AC2) | 794785 | Weldon George | Amerykanin |
| sierż. pil. (W/O) | 709537 | Wiński Longin | 61 Dywizjon Myśliwski USAAF |
| 709568 | Wojciechowski Zbigniew * | ||
| st. szer. pil. (Sgt) | 709538 | Wojtkowski Wiktor (Wojtkowski Victor) | 442 Dywizjon Bombowy USAAF |
| 709539 | Wolańczyk Józef (Wolanczyk Joseph) * | ||
| 709540 | Wronikowski Edward * | ||
| kpr. pil. (Sgt) | 794699 | Wusza Władysław | |
| 709541 | Zajkowski Jan (Zajkowski John) * | ||
| szer. (AC2) | 794702 | Zieliński Józef (Zielinski Joseph) | |
| st. szer. (AC1) | 703089 | Ziółkowski Henryk | |
Razem |
153 |
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
Wojciech Zmyślony