Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Podziękowania i źródła

Chciałbym serdecznie podziękować polskim lotnikom, weteranom II wojny światowej, którzy dzięki bezcennym relacjom ustnym i pisemnym, udostępnieniu swych zbiorów oraz pomocy w opracowaniu swych życiorysów w ogromnym stopniu przyczynili się do wzbogacenia strony:

 

Panu Gerardowi Albrechtowi
Panu Czesławowi Blicharskiemu
Panu Stanisławowi Bochniakowi
Panu Janowi Borowczykowi
Panu Bernardowi Buchwaldowi
Pani Annie Chełstowskiej
Panu Jerzemu Czownickiemu
Panu Bohdanowi Ejbichowi
Panu Antoniemu Elsnerowi
Panu Józefowi Fuśniakowi
Panu Romanowi Goliczowi
Panu Andrzejowi Górskiemu
Panu Zygmuntowi Jaeschke
Panu Andrzejowi Jaworskiemu
Panu Edwardowi Jaworskiemu
Panu Stanisławowi Jurze
Panu Tadeuszowi Karnkowskiemu
Panu Piotrowi Kosiniowi
Panu Ludwikowi Krempie
Panu Tadeuszowi Krzystkowi
Panu Józefowi Krzywonosowi
Panu Mieczysławowi Lędzkiemu
Panu Tomaszowi Łęgowskiemu
Panu Janowi Łuszczkowi
Panu Janowi Malińskiemu
Panu Tadeuszowi Martusewiczowi
Panu Józefowi Nowakowi
Panu Józefowi Nowotarskiemu
Panu Leszkowi Owsianemu
Panu Edwardowi Pacholczykowi
Panu Janowi Paśnickiemu
Pani Krystynie Pieńkowskiej
Panu Janowi Preihsowi
Panu Romanowi Rosołowskiemu
Panu Kazimierzowi Rutenbergowi
Panu Elginowi Scottowi
Panu Tadeuszowi Siczkowi
Panu Walerianowi Sosińskiemu
Pani Wandzie Szuwalskiej
Panu Antoniemu Tomiczkowi
Pani Wandzie Vrabetz
Panu Tadeuszowi Wierzbowskiemu
Panu Józefowi Zubrzyckiemu
Panu Ryszardowi Zgórskiemu

 

Specjalne podziękowania z mojej strony należą się też kilku szczególnym osobom, bezinteresownym pasjonatom historii, którym zawdzięczam najwięcej na przestrzeni lat prowadzenia strony:

 

Panu Bartłomiejowi Belcarzowi
Panu Rafałowi Bolczykowi
Panu Zbigniewowi Charytoniukowi
Panu Zenonowi Dudkowi
Panu Remigiuszowi Gadaczowi
Panu Robertowi Gretzyngierowi
Panu Mariuszowi Konarskiemu
Panu Grzegorzowi Korczowi
Panu Tomaszowi Kopańskiemu
Panu Wojtkowi Matusiakowi
Panu Wojciechowi Sankowskiemu
Panu Piotrowi Sikorze
Panu Grzegorzowi Sojdzie
Panu Mieszkowi Syskiemu
Panu Grzegorzowi Śliżewskiemu
Panu Romanowi Zmyślonemu

 

Wiele wartościowych informacji, fotografii i relacji zamieszczonych na stronie zawdzięczam także innym pasjonatom lotnictwa i krewnym zmarłych lotników. Składam serdeczne podziękowania następującym osobom (kolejność w porządku alfabetycznym):

Panu Jackowi Adamskiemu (Aleksander Maisner), Panu Tomaszowi Adamskiemu (fotografie cmentarza w Exeter), Panu Piotrowi Anderszowi (Stanisław Andersz), Panu Jerzemu Antczakowi (Wacław Korwel), Pani Lucynie Artymiuk (Jan i Kazimierz Artymiukowie), Panu Jędrzejowi Bajerowi (Tadeusz Bagrowski), Panu Janowi Bartkowiakowi (Zenon Bartkowiak), Panu Bogusławowi Bartosikowi (Józef Mazur), Panu Wiesławowi Bąkowi (Michał Brzeski), Pani Hannie Bibro (Karol Eberhardt), Pani Joannie Bigard (Zbigniew Janicki), Pani Louise Błażejowskiej (Bronisław Błażejowski), Pani Małgorzacie Bońkowskiej-Szaraniec (Wacław Serwiński), Panu Neville'owi Bougourdowi (304 Dywizjon), Pani Stefanie Brochockiej (Kazimierz Brochocki), Panu Wacławowi Bukowskiemu (Antoni Polek), Panu Markowi Busiakiewiczowi (Henryk Skalski), Panu Rodney'owi Bylesowi (Marian Matejski), Panu Pawłowi Choińskiemu (lotnicy na Malcie), Panu Mirosławowi Chomackiemu (Kazimierz Chomacki), Panu Januszowi Langowskiemu (Leon Langowski), Pani Krystynie Chowaniak (Tadeusz Zawistowski), Panu Tadeuszowi Chwałczykowi (Tadeusz Góra), Panu Jerzemu Cynkowi (udostępnienie fotografii), Panu Piotrowi Czauszowi (załoga 13 Eskadry Obserwacyjnej poległa w Wasilkowie), Panu Aleksandrowi Czystjakowowi (Wiktor Poruczniczak), Państwu Ianowi i Dianie Dale (Feliks Gazda, fotografie cmentarzy), Panu Markowi Dąbrowie (Adam Dąbrowa), Panu Stanisławowi Dembkowi (Władysław Dembek), Pani Barbarze Długokenckiej (fotografie cmentarza w Bredzie), Panu Tomaszowi Dolacie (fotografie cmentarza w Hoek van Holland), Panu Tomaszowi Dreckiemu (Władysław Drecki), Panu Pana Glenowi Dryhurstowi (fotografie cmentarza w Southend-on-Sea), Panu Jarosławowi Dudzie (Tadeusz Szablewski), Pani Krystynie Dzienis (Mieczysław Lędzki), Panu Włodzimierzowi Ebenrytterowi (Eugeniusz Ebenrytter), Pani Agacie Eychler (Feliks Łazowski), Pani Frances Gates (Franciszek Omylak), Panu Piotrowi Giecewiczowi (Jan Wojniłowicz), Panu Stefanowi Głódowi (Mieczysław Głód), Panu Mirosławowi Gojdziowi (Stanisław Gojdź), Pani Bożenie Gostkowskiej (Witold Łokuciewski), Panu Franciszkowi Grabowskiemu (uwagi i uzupełnienia), Panu Wiesławowi Grudniakowi (fotografie cmentarzy), Panu Radosławowi Gutowskiemu (magazyn "Yank"), Panu Jarosławowi Gwardysowi (udostępnienie fotografii), Panu Arturowi Harańczykowi (Henryk Harańczyk), Panu Milanowi Hercutowi (Josef Kaňa), Panu Paulowi Hicksowi (fotografie cmentarza w Nuneaton), Panu Piotrowi Hodyrze (Józef Chodyra), Panu Markowi Idziorowi (Hieronim Stawicki), Panu Adamowi Jackowskiemu (Michał Krysakowski), Pani Elżbiecie Jakubczak (Stanisław Oleksiński), Panu Łukaszowi Jaśkiewiczowi (300 Dywizjon), Panu Krzysztofowi Kaczmarkowi (Leon Świtoń), Panu Marcinowi Kaczorowskiemu (zdjęcia cmentarza w Newark-on-Trent), Panu Mariuszowi Kałużnemu (Wacław Pilarski), Pani Wandzie Kardasz (Jan Kardasz), Panu Grzegorzowi Kaszturze (lotnicy ze Śląska Cieszyńskiego), Panu Andrzejowi Kępińskiemu (Józef i Stefan Kępiński), Panu Jerzemu Kirszakowi (udostępnienie fotografii), Panu Zbigniewowi Kirszakowi (fotografie cmentarza w Michelstadt), Panu Mieszkowi Klawikowskiemu (fotografie i listy pochowanych na cmentarzach w województwie kujawsko-pomorskim), Panu Grzegorzowi Klimasińskiemu (uwagi i uzupełnienia), Panu Tomaszowi Kłosińskiemu (Władysław Urban), Pani Annie Knapik (Henryk Knapik), Panu Markowi Knightowi (Edward Hanka), Panu Jerzemu Kobackiemu (Romuald Suliński, fotografie cmentarzy), Panu Zbigniewowi Kolendo (Mieczysław Adamek), Panu Maciejowi Kołodziejowi (Ludwik Kołodziej), Panu Jackowi Kopińskiemu (fotografie cmentarza w Toruniu), Panu Andrzejowi Korusowi (Edward Pacholczyk), Panu Dominikowi Kościelnemu (Stefan Maxymowicz-Raczyński), Panu Sławomirowi Kotuli (Franciszek Kubacik), Panu Wojciechowi Kowalczykowi (Adam Kowalczyk), Panu Krzysztofowi Kowalkowskiemu (Alojzy Gusowski i Alojzy Kowalkowski), Panu Damianowi Krausowi (Józef Szybka), Panu Ireneuszowi Kubikowi (Franciszek Frodyma), Panu Tomaszowi Kucharskiemu (Bolesław Gładych), Panu Andrzejowi Kuchnowskiemu (Józef Jeka), Pani Małgorzacie Kuczkowskiej (Jerzy Polczyk), Pani Romie Kuffel (lotnicy z Płocka), Panu Maciejowi Kurkiewiczowi (fotografie cmentarzy), Panu Jackowi Kutznerowi (wykazy zestrzeleń), Pani Beacie Kuźlan (Stanisław Jarzembowski), Panu Adamowi Lange (Albrecht Pagieła), Panu Marianowi Lipczyńskiemu (Roman Lipczyński), Panu Grzegorzowi Lutkowskiemu (Jan Lutkowski), Panu Pawłowi Maciejewskiemu (Bronisław Malinowski), Panu Andrzejowi Maciejowi (Ludwik Maciej), Panu Chrisowi Mackey'owi (Brunon Malejka), Pani Elżbiecie Majewskiej (Marek Majewski), Panu Zbigniewowi Majewskiemu (Jerzy Majewski), Panu Krzysztofowi Makowskiemu (Zbigniew Makowski), Panu Nahumowi Manorowi (Ignacy Meitlis), Panu Piotrowi Marszałkowi (Stanisław Jaśkowiak), Panu Januszowi Mazurkiewiczowi (Michał Mazurkiewicz), Panu Andrzejowi Michalskiemu (Leon Michalski, fotografie cmentarzy), Panu Leszkowi Mikołajczakowi (Ignacy Mikołajczak), Pani Lubomirze Morawskiej (Marian Kleinschmidt), Panu Stewartowi Morganowi (Edward Hajdukiewicz), Panu Leszkowi Motakowi (fotografie cmentarza w Baginton), Panu Krzysztofowi Mrukowi (Kazimierz Mruk), Panu Marcinowi Musiałowi (Wacław Frączek), Księdzu Jerzemu Myszorowi (kapelani PSP), Państwu Małgorzacie i Markowi Neyderom (Marceli Neyder), Panu Andrzejowi Olejniczakowi (profile samolotów), Panu Adamowi Ostrowskiemu (Stefan Ostrowski), Panu Antoniemu Owczarkowi (Czesław Bartłomiejczyk), Panu Jerzemu Pankiewiczowi (Jerzy Pankiewicz), Panu Marianowi Pasztakowi (Piotr Kosiń), Panu Jerzemu Pawlakowi (udostępnienie fotografii), Panu Robertowi Pawlakowi (fotografie cmentarzy), Panu Tomaszowi Penarowi (Michał Barteczko), Panu Danielowi Piaseckiemu (fotografie cmentarza w Bayeux), Panu Stanisławowi Polczykowi (Jerzy Polczyk), Pani Izabeli Półtorzeckiej (Bolesław Uszpolewicz), Panu Władysławowi Prędeckiemu (Tadeusz Prędecki), Markowi Przybyłowiczowi (Franciszek Pantkowski), Pani Ewie Raczyńskiej-Dubowicz (fotografie cmentarza w Dürnbach), Panu Thomasowi Rajkowskiemu (uzupełnienia dot. lotników PSP, fotografie cmentarzy), Panu Steve'owi Rogersowi (fotografie cmentarza w Lajes), Panu Robowi Rookerowi (Zygmunt Klein), Państwu Bożenie i Janowi Rytlom (Edward Chromy), Pani Oldze Ryżko-Łoniewskiej (Władysław Ryżko), Panu Bolesławowi Rudzie (Franciszek Bąk), Panu Miłoszowi Rusieckiemu (fotografie cmentarza w West-Terschelling), Pani Barbarze Rzyskiej (Tomasz Rzyski), Panu Marcinowi Salamonowi (fotografie cmentarza w Worcester), Panu Gildasowi Saouzanetowi (Zbigniew Makowski), Panu Andrzejowi Siremu (fotografie cmentarzy), Panu Grzegorzowi Słomczyńskiemu (Janusz Maciński), Panu Krzysztofowi Schrammowi (Bolesław Stramik), Panu Maciejowi Skarżyńskiemu (Stanisław Skarżyński), Panu Andrzejowi Sokolińskiemu (Tadeusz Sokoliński), Pani Kazimierze Sokół (Aleksander Chudek), Pani Celinie Sosze (Stanisław Żeromski), Panu Jackowi Stańskiemu (Wacław Stański), Panu Łukaszowi Steinke (Ludwik Steinke), Panu Romanowi Szczodrowskiemu (Marian Szczodrowski), Panu Jackowi Szczyrbie (Alfred Włodarski), Pani Grażynie Szkonter (Jan Biały), Panu Bogusławowi Szwedo (kawalerowie Orderu Virtuti Militari), Panu Grzegorzowi Szychlińskiemu (Henryk Szwendowski), Panu Michałowi Ślizowskiemu (Stefan Janus), Panu Stanisławowi Śnieżko (Mieczysław Gorzeński), Pani Nelly Tomaszek (Jan Cholewa), Panu Krzysztofowi Tyszce (udostępnienie fotografii), Państwu Danucie i Erikowi Trojanowskim (Czesław Marona), Pani Marcie Torończak (fotografie cmentarza w Eindhoven), Pani Ann-Marie Trzaskowskiej (Jerzy Trzaskowski), Panu Pawłowi Tulińskiemu (fotografie), Panu Zbigniewowi Tyszko (Józef Tyszko), Panu Mariuszowi Undasowi (Stanisław Pietruszka), Panu Jackowi Waksmundzkiemu (lotnicy z Podhala), Paniom Aleksandrze i Julii Wiśniewskim (Jerzy Gruszka), Panu Janowi Wołosewiczowi (Józef Wołosewicz), Państwu Renacie i Tadeuszowi Wrotnym (Edward Bemben), Pani Hannie Wróblewskiej (Franciszek Kiciński), Panu Danielowi Wysockiemu (Lady Jersey), Panu Radosławowi Zaborskiemu (Mieczysław Zaborski), Panu Grzegorzowi Zaleskiemu (fotografie cmentarzy), Paniom Elżbiecie i Renacie Zakrzewskim (Benedykt Dąbrowski), Panu Dariuszowi Zawora (fotografie cmentarza w Kleve), Panu Mariuszowi Zejdlerowi (Aleksander Zejdler), Panom Grzegorzowi i Tomaszowi Zielińskim (Henryk Jarząbek), Panu Jerzemu Zielińskiemu (udostępnienie albumu Lotniczej Czołówki Teatralnej), Pani Teresie Żaroń (Stefan Sznidel).

 

Przy tworzeniu strony niezwykle pomocne okazały się też teczki personalne lotników oraz innego rodzaju dokumenty z Instytutu Polskiego i Muzeum Sikorskiego w Londynie, których kserokopie otrzymałem za pośrednictwem kierownika Archiwum IPiMS, Pana Andrzeja Suchcitza oraz pracownicy Archiwum, Pani Jadwigi Kowalskiej, którym również serdecznie dziękuję.

Jeżeli w powyższych podziękowaniach kogoś pominąłem, proszę o wybaczenie tej pomyłki i obiecuję uzupełnić brak jak tylko go zauważę.

Wśród wykorzystanych w pracy nad stroną źródeł publikowanych są:

 

 

W nieco mniejszym stopniu korzystałem z artykułów umieszczanych w czasopismach:

 

Wojciech Zmyślony