Adolf Pietrasiak
Adolf Pietrasiak urodził się 17 listopada 1916 r. we wsi Kośmin koło Dęblina, na terenie późniejszego powiatu garwolińskiego województwa lubelskiego (obecnie - powiatu ryckiego tegoż województwa). Jego rodzice Witold i Antonina z domu Gołuch byli rolnikami na niewielkim gospodarstwie. Młody Adolf uczęszczał do szkoły powszechnej w Rykach. Zainteresowanie lotnictwem skłoniło go do kontynuowania edukacji w Szkole Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, do której wstąpił w 1932 r. Po czterech latach szkolenia ukonczył SPLdM i w stopniu kaprala otrzymał przydział do 122 Eskadry Myśliwskiej w Krakowie.
W chwili wybuchu wojny Pietrasiak wciąż służył w 122 Eskadrze Myśliwskiej III/2 Dywizjonu Myśliwskiego. We wrześniu wykonał kilka lotów - m.in. 4 września (bezowocny patrol), 6 września (kiedy wraz z resztą 122 Eskadry rozbił wyprawę bombową sześciu Do 17, zaś jego P.11c został uszkodzony przez własną artylerię przeciwlotniczą). 7 września wraz z kpt. Mieczysławem Wiórkiewiczem i plut. Antonim Markiewiczem wystartował alarmowo i wziął udział w pościgu za rozpoznawczym Dornierem 17 z jednostki Stab/KG 77, skutecznie uniemożliwiając mu wykonanie zadania. 17 września, po radzieckiej agresji, z Petlikowców koło Buczacza (ok. 35 km od granicy z Rumunią) do Rumunii odleciało sześć ocalałych P.11c 122 Eskadry, natomiast reszta personelu (w tym i Pietrasiak) odjechała rzutem kołowym i przekroczyła granicę nad ranem 18 września.
Z Rumunii Pietrasiak na pokładzie statku (najprawdopodobniej przez Bejrut) przedostał się do Francji. Przeszkolił się na francuskie myśliwce, otrzymał awans na plutonowego i po ataku Niemców na Francję został włączony do polskiego klucza „kominowego” (DAT). Klucz ten pod dowództwem kpt. Bronisława Kosińskiego bronił fabryki lotniczej w Bourges, jako wyposażenie otrzymał produkowane właśnie tam myśliwce typu Curtiss Hawk 75A - początkowo tylko trzy, potem cztery kolejne. 5 czerwca kpt. Bronisław Kosiński, por. Marian Wesołowski, plut. Adolf Pietrasiak oraz plut. Jan Kremski stoczyli walkę z formacją He 111, która usiłowała zbombardować lotnisko przyfabryczne. Do walki włączyła się także klucz złożony z pilotów-oblatywaczy fabryki, dowodzony przez ppłk. pil. Heagelena. Trwająca prawie 50 minut walka zakończył się sukcesem: pięciu pilotów zestrzeliło razem trzy Heinkle i uszkodziło dwa dalsze; czterem lotnikom polskim i francuskiemu dowódcy przyznano potrójne 1/5 zwycięstwa (razem 3/5) oraz podwójne 1/5 zestrzelenia (razem 2/5). Do dalszych walk powietrznych klucza nie doszło. Po kapitulacji Francji piloci przelecieli na swych samolotach do Algierii; dalsza ewakuacja do Anglii odbyła się statkiem - przez Gibraltar. Pietrasiak przybył na „Wyspę Ostatniej Nadziei” 27 czerwca 1940 r.
Ukończył kurs myśliwski w jednostce wyszkolenia bojowego 58 Operational Training Unit (58 OTU) w Grangemouth i otrzymał przydział do 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki. U „Kościuszkowców” przebywał krótko, gdyż szybko przeniesiono go do 92 Dywizjonu Myśliwskiego RAF (92 Squadron). Służąc w tej jednostce odniósł szereg pewnych zwycięstw w lecie 1941 r.: 2 lipca zestrzelił pojedynczego Bf 109, 4 lipca - jednego samodzielnie i jednego dzielonego wraz z innym pilotem. 8 lipca zestrzelił jednego Bf 109, dzień później - dwa Messerschmitty, a 11 lipca jednego. 23 lipca 1941 r. otrzymał przydział do polskiego 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego”.
Podczas operacji „Circusa 82” 19 sierpnia 1941 r. zestrzelił jednego Bf 109 na południe od Dunkierki. Krótko potem zderzył się w powietrzu ze Spitfirem IIB (P8326) pilotowanym przez plut. Ernesta Watolskiego z 308 Dywizjonu. Obaj lotnicy mieli ogromne szczęście i uratowali się na spadochronie. Watolski wpadł do morza, skąd podjęły go brytyjskie służby ratownicze. Pietrasiak natomiast spadł na terytorium Francji, doznając przy lądowaniu urazu nogi. Dzięki pomocy francuskich cywili trafił do St Omer, gdzie zaopiekował się nim ruch oporu. Francuzi przewieźli go do Lille, gdzie pozostał do 1 września 1941 r. Następnie przewieziony został do Marsylii, gdzie poddano leczeniu jego nogę, której stan się pogorszył przez konieczność chodzenia. Potem przekroczył granicę z Andorą, przeszedł do Hiszpanii i zgłosił się w brytyjskim konsulacie w Barcelonie. Wreszcie, poprzez Madryt i Gibraltar, 4 stycznia 1942 r. powrócił do Wielkiej Brytanii. Ponownie latał w 308 Dywizjonie, a od 24 sierpnia 1942 r. - w 317 Dywizjonie „Wileńskim”. W grudniu 1942 r. ukończył kurs oficerski w Cosford i 1 stycznia 1943 r. został awansowany na podporucznika. 14 lutego 1943 r. odszedł na odpoczynek do znanego mu dobrze 58 OTU w Grangemouth, na stanowisko instruktora. 10 września 1943 r. wrócił do 308 Dywizjonu.
29 listopada 1943 r., wystartował nad Francję w eskorcie bombowców, na operację „Ramrod 339”. Nad kanałem La Manche odłączył się od reszty dywizjonu (być może na skutek usterki silnika) i nie powrócił do bazy. Oficjalnie został uznany za zaginionego. Jego Spitfire F.IX ZF-V (MA584) zapewne rozbił się w morzu, gdyż wraku samolotu ani ciała pilota nigdy nie odnaleziono.
Podporucznik (Flying Officer) Adolf Pietrasiak za czyny wojenne odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 9183), Krzyżem Walecznych, dwukrotnie Medalem Lotniczym, Polowym Znakiem Pilota (nr 1167) oraz brytyjskim Distinguished Flying Medal. Jego ciała nigdy nie odnaleziono. Po wojnie rodzina poległego ufundowała symboliczny nagrobek, który stanął na cmentarzu w Rykach.
Data |
Samolot |
Jednostka |
Zniszczony na pewno |
Zniszczony prawdo- podobnie |
Uszkodzony |
05.06.1940 | Curtiss H-75A | klucz DAT Bourges | 1/5 x He 111 | ||
05.06.1940 | Curtiss H-75A | klucz DAT Bourges | 1/5 x He 111 | ||
05.06.1940 | Curtiss H-75A | klucz DAT Bourges | 1/5 x He 111 | ||
05.06.1940 | Curtiss H-75A | klucz DAT Bourges | 1/5 x He 111 | ||
05.06.1940 | Curtiss H-75A | klucz DAT Bourges | 1/5 x He 111 | ||
02.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3245) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
04.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3245) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
04.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3245) | 92 Dywizjon RAF | 1/2 x Bf 109 | ||
08.07.1941 | Spitfire VB, QJ-B (R7195) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
09.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3245) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
09.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3245) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
11.07.1941 | Spitfire VB, QJ-[?] (W3128) | 92 Dywizjon RAF | Bf 109 | ||
19.08.1941 | Spitfire IIB, ZF-V (P8318) | 308 Dywizjon | Bf 109 | ||
Razem |
8 i 1/10 |
0 |
2/5 |
Wojciech Zmyślony