John Lauesen

Johan Friis Lauesen urodził się 18 stycznia 1915 r. w mieście Vejen w Danii. Jego rodzicami byli Jens i Nielsine Hermine z domu Friis, rodowici Duńczycy. Miał czterech braci, w tym: starszego Nielsa Hermana (zginął w wypadku drogowym w 1929 r.) oraz młodszych Christiana, Fredericka (zginęli w czasie II wojny światowej jako lotnicy wojskowi w służbie amerykańskiej) i Jensa. W 1923 r. cała rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych i zamieszkała w Chicago w stanie Illinois, a w 1928 r. otrzymała obywatelstwo tego kraju. Za oceanem Johan zangielszczył swoję imię na John.

Młodość spędził w Chicago, gdzie uczęszczał prawdopodobnie do szkoły średniej Senn High School (jak jego bracia), po czym rozpoczął naukę inżynierii lotniczej na Curtiss-Wright Aeronautical University. Przed wstąpieniem do wojska zaliczył na tej uczelni, wedle różnych źródeł, jeden lub dwa lata studiów.

31 lipca 1941 r. Lauesen zaciągnął się jako ochotnik do Polskich Sił Zbrojnych, zgłaszając się w Ośrodku Rekrutacyjnym Wojska Polskiego w mieście Windsor w prowincji Ontario w Kanadzie (graniczącym przez rzekę z amerykańskim Detroit). Pragnąc służyć jako pilot "odmłodził się" o dwa lata, podając polskim urzędnikom wojskowym jako swój rok urodzenia 1917 (górny limit wieku dla kandydatów na pilotów z Ameryki wynosił 24 lata).

Lauesen zamierzał wziąć udział w wojnie przeciwko Niemcom, które od kwietnia 1940 r. okupowały jego rodzinną Danię. Stany Zjednoczone nie były wówczas jeszcze w stanie wojny z III Rzeszą i nie było jasne, czy i kiedy obywatele amerykańscy będą mogli walczyć. Zgodnie z ówczesnym miejscowym prawem wstępowanie Amerykanów do obcych wojsk było przestępstwem, za które groziła kara. O ile wiadomo, Lauesen nie miał żadnych związków rodzinnych z Polską, a pomysł służby u Polaków mógł mieć związek z miejscem jego zamieszkania: Chicago zarówno wtedy jak i dziś było zamieszkane przez bardzo liczną mniejszość polską.

Szkolenie rekruckie Lauesen przeszedł w Obozie im. Tadeusza Kościuszki w Owen Sound, po czym pod koniec 1941 r. przybył do Wielkiej Brytanii. W stopniu starszego szeregowca został wcielony do Polskich Sił Powietrznych, otrzymując numer służbowy 794676. W grupie, której znaczną część stanowili ochotnicy z Ameryki, rozpoczął pierwszy etap nauki na pilota. Od 7 stycznia 1942 r. był słuchaczem kursu teoretycznego w ośrodku wyszkolenia personelu latającego Air Crew Training Centre w Hucknall. Po jego pomyślnym przejściu, od 14 marca 1942 r. szkolił się w skrzydle wyszkolenia wstępnego 12 Initial Training Wing w St Andrews. Pierwszy etap szkolenia praktycznego odbył w polskiej szkole pilotażu początkowego 25 (Polish) Elementary Flying Training School w Hucknall. Podczas trwającego od 17 czerwca do 19 sierpnia 1942 r. kursu opanował podstawy latania, siadając za sterami dwupłatowych samolotów Tiger Moth. Ostatni etap, zwieńczony zdobyciem odznaki i tytułu pilota, odbył w polskiej szkole pilotażu podstawowego 16 (Polish) Service Flying Training School w Newton. Szkolił się w grupie pilotów jednosilnikowców na samolotach Master, od 19 sierpnia 1942 r. do 20 stycznia 1943 r. Po jego zakończeniu trafił na praktykę do szkoły strzelców pokładowych 4 Air Gunnery School w Morpeth. Jego zadaniem tam było holowanie rękawów, do których z pokładu innych samolotów strzelali uczniowie-strzelcy.

Wkrótce po przybyciu do Wielkiej Brytanii pierwszych amerykańskich dywizjonów lotniczych wielu amerykańskich ochotników do Polskich Sił Powietrznych zdecydowało się wystarać o przeniesienie do armii Stanów Zjednoczonych. Powodem tego było m.in. wyższe uposażenie. Lauesen wstąpił do USAAF 10 maja 1943 r. w stopniu Staff Sergeanta, kończąc służbę w Polskich Siłach Powietrznych w polskim stopniu kaprala i brytyjskim Sergeanta.

Już w lotnictwie amerykańskim przeszedł przeszkolenie przygotowujące go do służby bojowej, przypuszczalnie w 495 Szkolnej Grupie Myśliwskiej (495th Fighter Training Group). Wkrótce dostał promocję na pierwszy stopień oficerski Second Lieutenanta, otrzymując nowy numer służbowy O-204937. 6 maja 1944 r. został przydzielony do 350 Dywizjonu Myśliwskiego USAAF (350th Fighter Squadron) w Raydon we wschodniej Anglii. Dywizjon ten był częścią 353 Grupy Myśliwskiej USAAF (353rd Fighter Group), a na wyposażeniu miał samoloty P-47 Thunderbolt. Do jego głównych zadań należała eskorta bombowców strategicznych 8 Armii Powietrznej USAAF (8th Air Force), latających nad Niemcy.

Szczegóły ewentualnych lotów bojowych Lauesena nie są znane, jednak po zaledwie kilku tygodniach, z uwagi na problemy zdrowotne podczas lotów wysokościowych, został odkomenderowany do jednostki nieoperacyjnej. 22 czerwca 1944 r. trafił do ćwiczebnej eskadry strzelania 3rd Gunnery and Tow Target Flight w East Wretham na wschodzie Anglii, gdzie latał jako pilot holujący cele. 13 sierpnia 1944 r. został przydzielony do 368 Dywizjonu Myśliwskiego USAAF (368th Fighter Squadron). Jednostka ta wchodziła w skład 359 Grupy Myśliwskiej USAAF (359th Fighter Group) i także bazowała w East Wretham. Jej wyposażenie stanowiły samoloty North American P-51D, a zadaniami były przede wszystkim eskorty czterosilnikowych bombowców. Swój pierwszy lot bojowy w tej jednostce Duńczyk wykonał 3 września 1944 r. i od tej pory regularnie latał na operacje nad terenem nieprzyjaciela.

25 września 1944 r. wystartował na swój 13. lot bojowy w składzie 368 Dywizjonu USAAF. Celem zadania była osłona powrotu Boeingów B-17 z bombardowania Frankfurtu nad Menem. Do spotkania z "Latającymi Fortecami" nie doszło, a pomiędzy Wiesbaden a Frankfurtem nad Menem amerykańskie myśliwce zostały celnie ostrzelane przez niemiecką ciężką obronę przeciwlotniczą. Podczas ostrzału samolot Lauesena, P-51D-10-NA CV-L (44-14100), wszedł w nurkowanie i poszedł pionowo w dół. Pilot zdołał jeszcze wyskoczyć na niskiej wysokości. Nie otworzywszy spadochronu spadł niespełna 200 metrów od wraku samolotu, koło miejscowości Oberliederbach (na zachód od Frankfurtu nad Menem), ginąc na miejscu.

Second Lietenant John Lauesen spoczął na Amerykańskim Cmentarzu Wojennym (Lorraine American Cemetery and Memorial) w St Avold we Francji. Został pośmiertnie odznaczony amerykańskim Purple Heart.

Wojciech Zmyślony