Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej
Henryk Krakowian

Henryk Krakowian

Henryk Kazimierz Krakowian urodził się 15 lipca 1919 r. w Częstochowie. Do szkół uczęszczał w rodzinnym mieście - w 1939 r. zdał maturę w Liceum Przyrodniczym im. Henryka Sienkiewicza. Latem tego roku wyjechał do Osowca na obowiązkowy dla maturzystów obóz pracy. Obóz istniał do 9 września, jego rozformowanie spowodowane było działaniami wojennymi. Krakowian zgłosił się na ochotnika do wojska i przyjęty został do Dywizyjnego Kursu Podchorążych przy 77 Pułku Piechoty w Lidzie. Wraz z pułkiem 20 września dotarł do Grodna, a 23 września przeszedł na Litwę. Internowany został w obozie w miejscowości Olita. Po zajęciu Litwy przez ZSRR i utworzeniu z niej republiki radzieckiej w lipcu 1940 r. przewieziony został do obozu jenieckiego w Juchnowie niedaleko Smoleńska. W maju 1941 r. wywieziony został do obozu pracy niewolniczej w Ponoj koło Murmańska na Zatoką Kolską.

Po podpisaniu przez gen. Sikorskiego umowy o formowaniu w Związku Radzieckim wojska polskiego Krakowian został zwolniony. Przez krótki okres czasu przebywał w obozie tranzytowym we Wiaznikach, po czym 27 sierpnia 1941 r. wstąpił do Armii Polskiej, do 5 Kresowej Dywizji Piechoty. 29 listopada 1941 r. przyjęty został do Szkoły Podchorążych Piechoty, mieszczącej się w Dżalalabadzie. Ukończywszy ją 31 maja 1942 r. jako kapral podchorąży, przydzielony został do 13 Wileńskiego Batalionu Strzelców "Rysiów" w 4 Wołyńskiej Brygadzie Piechoty. 12 sierpnia 1942 r. przeszedł z oddziałami gen. Andersa do Iranu, a 26 sierpnia 1942 r. do Iraku.

Podczas prowadzonego we wrześniu 1942 r. w 2 Korpusie Polskim naboru zgłosił się do lotnictwa i po przejściu wstępnych badań lekarskich, odpłynął pod koniec października 1942 r. z rzecznego portu Basra do Indii. Następnie, płynąc przez Południową Afrykę, pod koniec marca 1943 r. dotarł do portu Greenock w Szkocji. Skierowany został do Blackpool, skąd 23 kwietnia 1943 r. odszedł na wstępne szkolenie teoretyczne w ośrodku wyszkolenia personelu latającego Air Crew Training Centre w Hucknall. Następnie przeszedł kurs teoretyczny w Samodzielnym Dywizjonie Wyszkolenia Wstępnego (Polish Initial Training Wing) w Brighton (od 12 czerwca do 21 września 1943 r.). Kursy praktyczne odbył w polskiej szkole pilotażu początkowego 25 (Polish) Elementary Flying Training School w Hucknall (od 22 września do 22 grudnia 1943 r.) oraz polskiej szkole pilotażu podstawowego 16 (Polish) Service Flying Training School w Newton (od 23 grudnia 1943 r. do 21 czerwca 1944 r.). 29 czerwca 1944 r. skierowany został do 679 Dywizjonu RAF (679 Squadron) w Ipswich, jednostki współpracy z obroną przeciwlotniczą, gdzie w ramach praktyki w pilotażu ciągnął rękawy dla artylerzystów. 28 sierpnia 1944 r. przeniesiony został do 291 Dywizjonu RAF (291 Squadron) w Hutton Cranswick, gdzie pełnił podobną rolę. 17 października 1944 r. skierowany został na szkolenie dla myśliwców do jednostki wyszkolenia bojowego 61 Operational Training Unit w Rednal. Po jego ukończeniu, 8 stycznia 1945 r. trafił do 84 Group Support Unit w Lasham, jednostki zapasowej 84 Grupy Myśliwskiej RAF.

3 lutego 1945 r. Krakowian przydzielony został do 308 Dywizjonu Myśliwskiego, nomen-omen, "Krakowskiego", który stacjonował wówczas w Grimbergen. Pierwszy lot bojowy wykonał 6 lutego (start alarmowy), ostatni zaś 26 kwietnia 1945 r. (bombardowanie celów w rejonie Oldenburga). W październiku 1946 r. powrócił z dywizjonem do Anglii na lotnisko Hethel. Doczekał tam rozformowania jednostki, po czym wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Zdemobilizował się 23 grudnia 1947 r. w polskim stopniu porucznika i brytyjskim Flying Officera. Wykonał łącznie 47 lotów bojowych, za co odznaczony był dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Lotniczym oraz Polowym Znakiem Pilota (nr 1809).

W 1947 r. rozpoczął studia na Wydziale Przemysłu i Technologii Wełny Uniwersytetu Leeds. Ukończył je w 1951 r. i znalazł zatrudnienie w fabryce firmy Le Peigne w Mechelem w Belgii, gdzie pełnił potem funkcję dyrektora ds. produkcji. W 1966 r. został głównym konsultantem i doradcą w International Wool Secretary. Równocześnie był doradcą technicznym w organizacjach Unido we Wiedniu, ILO w Genewie oraz FAO w Rzymie. W 1980 r. obronił na Uniwersytecie Leeds pracę doktorską, którą rok później uhonorowano medalem "The Workshop Company of Woolman". Ponadto w czasie pracy zawodowej skonstruował i opatentował urządzenie przędzalnicze o nazwie "strand gripping device", publikował także w fachowych czasopismach w Polsce, Anglii i Meksyku. Przeszedł na emeryturę w 1983 r. i do końca życia mieszkał w Londynie. Był członkiem Stowarzyszenia Lotników Polskich, Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie oraz Polskiego Stowarzyszenia techników i Inżynierów (wszystkie mające siedzibę w stolicy Wielkiej Brytanii) oraz Textile Institute (w Manchesterze).

Major w stanie spoczynku Henryk Krakowian zmarł 29 czerwca 2013 r. w Londynie, na krótko przed 94 urodzinami.

Wojciech Zmyślony