Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej
Jerzy Jarolim

Jerzy Jarolim

Jerzy Jarolim urodził się 26 kwietnia 1925 r. w Krakowie, jako drugi syn Leona i Janiny z domu Bargiel. Jego ojciec był nauczycielem gimnazjalnym, którą to posadę otrzymał po ukończeniu studiów na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 1927 r. Jerzy w latach 1931-1939 ukończył sześć klas szkoły powszechnej oraz dwie klasy III Państwowym Gimnazjum Męskiego im. Adama Mickiewicza w Tarnowie - tego samego, w którym uczył jego ojciec.

20 sierpnia 1939 r. zgłosił się ochotniczo do służby w Komendzie Ochrony Przeciwlotniczej miasta Tarnowa mieszczącej się w budynku ss. urszulanek, gdzie pełnił służbę wartowniczą. W godzinach popołudniowych 6 września 1939 r., na rozkaz władz wojskowych, jednostka, ta po zlikwidowaniu punktów obserwacyjnych i załadowaniu sprzętu, wycofywała się na wschód. Drogą wiodącą przez Dębicę, Rzeszów, Jarosław, Kamionkę Strumiłową, Brzeżany, Stanisławów i Nadwórną dotarła do granicy węgierskiej na Przełęczy Jabłonowskiej, którą osiągnęła w późnych godzinach wieczornych 20 września. W czasie tego odwrotu Jarolim, wraz z kilkunastoma junakami Przysposobienia Wojskowego stanowił ochronę personelu i sprzętu.

21 września 1939 r. około godz. 2:00 jednostka przekroczyła granicę węgierską i została przez władze węgierskie internowana w obozie Hidasnémeti koło Koszyc. Po ucieczce został schwytany przez węgierską żandarmerię 17 stycznia 1940 r., po czym trafił do więzienia w Budapeszcie. Przebywał tam aż do 21 kwietnia 1940 r., gdy został zwolniony jako chory (zapadł na ostre zapalenie oskrzeli). W czerwcu 1940 r. w kilkunastoosobowej grupie oficerów, podoficerów i szeregowców zbiegł z obozu internowanych. Tym razem była to udana ucieczka. Grupa ta przez Jugosławię, Grecję i Turcję dotarła do Palestyny.

3 grudnia 1940 r. Jarolim jako ochotnik wstąpił do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK). Jako zaledwie 15-latek nie mógł zostać przyjęty do Wojska Polskiego, wobec czego zafałszował rok urodzenia, podając, że przyszedł na świat rok wcześniej - w 1924 r. Od 10 grudnia 1940 r. służył w Ośrodku Zapasowym Brygady Karpackiej w Latrun w Palestynie jako kierowca. W sierpniu 1941 r. został przerzucony do oblężonego Tobruku, gdzie walczył aż do odblokowania miasta przez wojska alianckie 27 listopada 1941 r. Był żołnierzem kompanii karabinów maszynowych III batalionu SBSK. Następnie uczestniczył w ofensywie w Cyrenajce i bitwie pod Gazalą. W warunkach pustynnych nabawił się szkorbutu, a 27 grudnia 1941 r. podczas patrolu został postrzelony w łydkę. Na leczenie został wysłany do szpitala w Aleksandrii. Krótko po jego powrocie na front SBSK wycofano do Palestyny i rozpoczęto reorganizację w 3 Dywizję Strzelców Karpackich. On sam w marcu 1942 r. odszedł do Centrum Wyszkolenia Armii jako instruktor dla żołnierzy przechodzących kurs na prawo jazdy. W kwietniu 1943 r. został przydzielony na kurs mechaników samochodowych.

Po utworzeniu w Wielkiej Brytanii 318 Dywizjonu Myśliwsko-Rozpoznawczego "Gdańskiego", dowództwo Armii Polskiej na Wschodzie rozpoczęło przygotowania do zasilenia go żołnierzami armii. Jednym z wyznaczonych do wstąpienia do szeregów lotnictwa był Jarolim. 25 czerwca 1943 r. trafił na kurs dla radiotelegrafistów w szkole łączności Middle East Signal School w Heluan w Egipcie. W trakcie szkolenia, 7 lipca 1943 r., został formalnie przeniesiony do Polskich Sił Powietrznych. Po zakończeniu kursu, 2 września został przydzielony do 318 Dywizjonu Myśliwsko-Rozpoznawczego "Gdańskiego", który krótko potem przybył drogą morską do Egiptu. W dywizjonie pełnił rolę naziemnego radiotelegrafisty (wedle brytyjskiego nazewnictwa specjalności wojskowych - R/T Operator IV).

Z dywizjonem przeszedł cały okres szkolenia na Bliskim Wschodzie (w Egipcie, Palestynie i z powrotem w Egipcie), a także szlak bojowy na Półwyspie Apenińskim: od kwietnia 1944 r. do maja 1945 r. Dywizjon w tym okresie podążał za 2 Korpusem Polskim i z powietrza wspierał jego walki, m.in.: o Ankonę, na wybrzeżu Adriatyku, na Linii Gotów, nad rzeką Senio i w bitwie o Bolonię. 7 sierpnia 1944 r. podczas ostrzału artyleryjskiego lotniska 318 Dywizjonu w Falconarze Jarolim został trafiony odłamkami w kręgosłup i kolano, na skutek czego trafił na około trzy tygodnie do szpitala w mieście Pescara.

Po zakończeniu wojny wraz z całym z dywizjonem jeszcze przez ponad rok stacjonował na różnych lotniskach w północnych Włoszech. W sierpniu 1946 r. został przeniesiony do Wielkiej Brytanii, stacjonując w bazie Coltishall. W tym okresie jednostka nie miała już na stanie żadnych samolotów i oczekiwała na rozformowanie.

23 maja 1947 r. Jerzy Jarolim zdemobilizował się w polskim stopniu starszego szeregowca i brytyjskim Leading Aircraftmana. Zdecydował się na powrót do kraju i 23 maja 1947 r. przybył drogą morską do Gdańska. Za służbę w latach wojny 1939-1945 został odznaczony dwukrotnie Medalem Wojska, Medalem Lotniczym oraz polskimi (Medal za Wojnę Obronną 1939) i brytyjskimi odznaczeniami pamiątkowymi (1939-1945 War Medal, Africa Star i Italy Star).

1 lipca 1947 r. podjął pracę w Przedsiębiorstwie Budowlanym Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych w Chorzowie, w którym pracował do sierpnia 1948 r., na stanowisku pomocy technicznej, kończąc jednocześnie gimnazjum wieczorowe dla pracujących. We wrześniu 1948 r. przeniósł się do Krakowa, gdzie uczęszczał do Liceum Budowlanego przy Państwowej Szkole Przemysłowej, jednocześnie pracując u inż. arch. Z. Pawlika i inż. R. Burzyńskiego jako pomoc techniczna, a następnie technik budowlany. Dyplom technika uzyskał w 1951 r. Od lutego do grudnia 1951 r. pracował w firmie Budowle Przemysłowe jako technik budowy i kierownik budowy. Od grudnia 1951 r. do przejścia na emeryturę w 1980 r. pracował w Biurze Studiów i Projektów Hutnictwa "Biprostal" w Krakowie na stanowisku starszego projektanta, jednocześnie studiując na wieczorowej szkole inżynierskiej, która ukończył uzyskując tytuł inżyniera. Za działalność zawodową otrzymał odznaczenia "Budowniczy Nowej Huty" oraz "Budowniczy Huty im. Lenina". Był obywatelem bezpartyjnym.

Starzy szeregowiec Jerzy Jarolim zmarł w Chorzowie 20 maja 1994 r., w wieku 70 lat. Spoczął na cmentarzu parafii rzymskokatolickiej św. Jadwigi Śląskiej przy ul. Wolności w Chorzowie. Był żonaty z Janiną z domu Schabowską. Mieli dwie córki - Beatę i Monikę.

Leon Jarolim, Wojciech Zmyślony