Mieczysław Hasiński

Mieczysław Józef Hasiński urodził się 18 marca 1921 r. w Lesznie, ówcześnie w województwie poznańskim (obecnie - wielkopolskim). Jego rodzicami byli Jan - przedsiębiorca, zajmujący się m.in. handlem maszynami rolniczymi - i Pelagia z domu Belińska. Miał dwoje rodzeństwa: brata Henryka i siostrę Aleksandrę. Do szkoły powszechnej uczęszczał początkowo we wsi Bledzianów koło Ostrzeszowa, a ukończył ją w Poznaniu w 1934 r. W latach 1934-1937 kontynuował edukację w Szkole Wydziałowej im. Działyńskich w Poznaniu. Od września 1936 r. do kwietnia 1937 r. pracował także jako pomocnik montera w elektrowni w Kościanie, pracując przy konstrukcji transformatorów oraz linii energetycznych.

Jesienią 1937 r. wstąpił ochotniczo do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich (SPLdM) w Bydgoszczy, przeniesionej jesienią 1938 r. do Krosna. Szkolony był na strzelca-radiotelegrafistę, jednak trwającą normalnie trzy lata naukę przerwał wybuch wojny. We wrześniu 1939 r. nie uczestniczył w walkach. W grupie innych uczniów SPLdM, został ewakuowany z Krosna przez Łuck ku granicy rumuńskiej. W dniu agresji sowieckiej na Polskę, 17 września 1939 r., na rozkaz przełożonych przeszedł do Rumunii w Śniatyniu. Został na krótko internowany w jednym z tamtejszych obozów. Pragnąc przedostać się do Wojska Polskiego we Francji uciekł i wyjechał do portu Balcic (obecnie Bałczik w Bułgarii) nad Morzem Czarnym. Stamtąd w dużej grupie polskiego personelu lotniczego 5 listopada 1939 r. wyruszył w drogą na Zachód. Płynął na pokładzie statku "Patris", który - po krótkim postoju na Malcie - 12 listopada zawinął do portu w Marsylii.

We Francji Hasiński został przydzielony do stacji zbornej w Lyonie, przemianowanej wkrótce na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa. 4 marca 1940 r. został skierowany na szkolenie na francuskim sprzęcie do bazy lotniczej Saint-Jacques-de-la-Lande koło Rennes, w liczącej 131 osób grupie pod dowództwem mjr. pil. Jana Białego. Grupa ta miała być podstawą do sformowania dywizjonu bombowego, do czego ostatecznie nie doszło. Jako uczeń-radiotelegrafista Hasiński latał jako załogant samolotów LeO 20 BN3 oraz Potez 25. W trakcie szkolenia został odkomenderowany w grupie polskich lotników do szkoły w Dinard. W połowie czerwca 1940 r., po upadku Francji, ewakuował się na własną rękę przez Salon do Marsylii, skąd statkiem dotarł do Oranu w Algierii. Już w zorganizowanych transportach polskich lotników koleją wyjechał do Casablanki. Drogą morską via Gibraltar, 27 lipca 1940 r. dotarł do Glasgow w Szkocji.

W Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii otrzymał numer ewidencyjny 792452. Trafił początkowo do Bazy Sił Powietrznych w Blackpool, gdzie przeszedł krótkie szkolenie dla strzelców pokładowych. 11 listopada 1940 r. został przydzielony do 301 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Pomorskiej", stacjonującego w bazie RAF Swinderby. Krótko po jego przybyciu jednostka rozpoczęła przezbrajanie z jednosilnikowych, trzymiejscowych lekkich bombowców Battle I na dwusilnikowe Wellingtony IC, z sześcioosobową załogą. Chrzest bojowy Hasiński przeszedł w nocy z 15 na 16 lutego 1941 r., gdy poleciał w załodze sierż. pil. Tadeusza Bojakowskiego na bombardowanie niemieckiej floty inwazyjnej oraz urządzeń portowych we francuskim porcie Boulogne. Kolejne zadanie, już ze swoją stałą załogą pod dowództwem sierż. pil. Adama Weissa, odbył nocą z 13 na 14 marca 1941 r., a celem były zbiorniki paliwa w Rotterdamie. Następnie latał kolejno na bombardowania: ponownie Rotterdamu (w marcu 1941 r.), Brestu, Bremy, Brestu i Kilonii (w kwietniu 1941 r.), Bremy, Mannheim, Hamburga i Kolonii (w maju 1941 r.) oraz Düsseldorfu, Osnabrück, Essen i czterokrotnie Bremy (w czerwcu 1941 r.). Jego stałą załogę tworzyli: sierż. pil. Adam Weiss, ppor. pil. Leon Kozłowski, por. obs. Jan Kozak (zastąpiony potem przez por. obs. Edwarda Hubickiego), sierż. strz. Edward Kozłowski (zastąpiony przez sierż. rtg. Huberta Korab-Brzozowskiego) oraz sierż. strz. Jan Bujak.

Ostatni z wymienionych wyżej lotów odbył się w nocy z 29 na 30 czerwca 1941 r. Był to dla Hasińskiego 18. lot bojowy, który odbył na pokładzie Wellingtona IC GR-L (R1373) ze swoją stałą załogą. Po zrzuceniu bomb na Bremę, w drodze powrotnej do bazy, samolot nad Niemcami został zestrzelony przez Messerschmitta 110. Nocny myśliwiec zapalił silnik Wellingtona, wobec czego dowódca załogi wydał wszystkim obecnym na pokładzie rozkaz opuszczenia samolotu ze spadochronem. Bombowiec rozbił się w pobliżu Hauskämpen koło Warmsen. Hasiński uratował się, ale zaledwie kilka godzin po zestrzeleniu został wzięty do niewoli koło miasteczka Minden - około godz. 6:30 rankiem 30 czerwca 1941 r. Jeńcami zostali także: sierż. pil. Adam Weiss, ppor. pil. Leon Kozłowski, por. obs. Edward Hubicki i sierż. strz. Jan Bujak. Jako jedyny poległ sierż. rtg. Hubert Korab-Brzozowski. Zestrzelenie to przypisuje się niemieckiemu pilotowi Oblt. Walterowi Miliusowi z jednostki 1./NJG 3.

Hasiński w niewoli przetrzymywany był kolejno w obozach jenieckich: Stalag IXC w Bad Sulza, Stalag Luft 3 w Żaganiu, Stalag Luft 1 w Barth, Stalag IVB w Mühlberg (Elbe) i Stalag Luft 6 w Heydekrug (Šilutė, Szyłokarczma) na okupowanej przez Niemcy Litwie. Wobec postępów Armii Czerwonej na froncie wschodnim, jesienią 1944 r. został ewakuowany stamtąd do Stalagu 357 w Toruniu, a przed końcem wojny został przeniesiony - już po raz drugi - do Stalagu IVB w Mühlberg (Elbe). 23 kwietnia 1945 r. teren obozu został zajęty przez Armię Czerwoną. Sam Hasiński, obawiając się Sowietów, opuścił zgrupowanie jeńców i na własną rękę przedostał się 26 lub 27 kwietnia na terytorium zajętę przez aliantów. Do Wielkiej Brytanii powrócił 9 maja 1945 r.

Na Wyspach Hasiński został przydzielony do Bazy Sił Powietrznych w Dunholme Lodge i z tym przydziałem doczekał rozformowania Polskich Sił Powietrznych. Przygotowując się do demobilizacji, w latach 1945-1948 ukończył studia na politechnice w Glasgow, otrzymując tytuł technika AMIET (Associate Member of the Institute of Engineering Technology). Zdemobilizował się w polskim stopniu chorążego i brytyjskim Warrant Officera (chorążego RAF). Został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Lotniczym, Polowym Znakiem Strzelca (nr 59) oraz brytyjskimi i francuskimi medalami pamiątkowymi. Podczas wojny wykonał 18 lotów bojowych.

Postanowił życie układać sobie za oceanem i wyemigrował do Argentyny, dokąd dotarł 31 lipca 1948 r. na pokładzie statku "Entre Rios", po rejsie z Southampton. Jego plany nie rozwinęły się pomyślnie i już w 1950 r. powrócił do Wielkiej Brytanii. Osiadł w Szkocji i przez krótko mieszkał w Glasgow oraz Kirkcaldy, a ostatecznie w 1954 r. zamieszkał w East Kilbride. Zmienił imiona i nazwisko na Michael Mieczyslaw Adam, a 28 stycznia 1952 r. otrzymał obywatelstwo brytyjskie. Przez kilkadziesiąt lat pracował w przemyśle, m.in. jako górnik chodnikowy, technik elektryk oraz inżynier ds. jakości. Zatrudniony był kolejno w firmach Sunbeam Electrical, Mine Safety Appliances oraz Honeywell. W 1981 r. przeszedł na emeryturę.

W latach 60. i 70. XX wieku rozpoczął pracę nad utrwalaniem pamięci na temat Szkoły Małoletnich, której kursantem był przed wybuchem wojny. Był autorem historii SPLdM pt. "Historia Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich z Bydgoszczy-Świecia-Krosna 1930-1939" wydanej w Londynie w 1981 r., a także trzytomowego słownika biograficznego absolwentów pt. "Encyklopedia. Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich", opublikowanego w Poznaniu w 1993 r. Był współorganizaotrem zjazdów absolwentów SPLdM, które odbywały się co roku, w różnych miejscach na świecie. Zebrane przez lata zbiory przekazał do Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz do Sali Historii i Tradycji Krośnieńskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. W 2005 r. wystąpił w filmie dokumentalnym pt. "Destination Scotland" ("Cel Szkocja"), opowiadającym o losach polskich i włoskich emigrantów w Szkocji.

Jako kombatant, z dniem 31 sierpnia 1999 r. został promowany na stopień podporucznika. Za działalność społeczną został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

Porucznik Mieczysław Hasiński (Michael Adam) zmarł 7 marca 2006 r. w East Killbride, krótko przed swoimi 85. urodzinami. Został pochowany na cmentarzu Phillipshill Cemetery w East Kilbride. Był żonaty ze Szkotką Jean z domu Dryden. Miał dwoje dzieci: córkę June Elizabeth i syna Lecha Stewarta.

Wojciech Zmyślony