Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Polscy lotnicy w dywizjonach myśliwskich RAF

Polscy lotnicy pozujący latem 1940 r. w Wielkiej Brytanii, od lewej: ppor. Czesław Gauze, nierozpoznana kobieta, ppor. Janusz Maciński, prawdopodobnie kpt. Jan Czerny, ppor. Ludwik Martel, poniżej niego nierozpoznana kobieta, ppor. Przesław Sadowski oraz nierozpoznany lotnik. Siedzi ppor. Czesław Tarkowski. Z grupy tej w bitwie o Anglię udział wzięli Maciński, Czerny i Martel, a Gauze i Tarkowski weszli do boju na początku listopada 1940 r.
Trzech myśliwców latających w bitwie o Anglię w brytyjskich jednostkach, od lewej: por. Paweł Niemiec (17 Dywizjon RAF; 17 Squadron), por. Kazimierz Łukaszewicz oraz ppor. Stanisław Skalski (obaj 501 Dywizjon RAF; 501 Squadron). Lotnicy ubrani są w mundury RAF z oznakami „VR” na kołnierzach (Volunteer Reserve). Niemiec i Łukaszewicz mają dodatkowo polskie orły lotnicze na kieszeniach mundurów.
Trzej uczestnicy bitwy o Anglię w dywizjonach brytyjskich, od lewej: por. Witold Urbanowicz (145 Dywizjon RAF; 145 Squadron), por. Stefan Witorzeńć (501 Dywizjon RAF) oraz por. Piotr Ostaszewski-Ostoja (609 Dywizjon RAF; 609 Squadron) uwiecznieni na zdjęciu w Wielkej Brytanii latem 1940 r.
Ta sama trójka w innej konfiguracji i w bardziej oficjalnych pozach w kasynie oficerskim: od lewej: por. Stefan Witorzeńć, por. Witold Urbanowicz i por. Piotr. Ostaszewski-Ostoja.
Przyszli uczestnicy bitwy o Anglię w brytyjskich dywizjonach, od prawej: por. Stefan Witorzeńć (501 Dywizjon RAF), ppor. Stanisław Skalski (501 Dywizjon RAF), F/Lt George Greaves (instruktor z RAF), por. Witold Urbanowicz (145 Dywizjon RAF), F/O Kevin Jackman (instruktor z RAF). Zdjęcie zrobiono w jednostce wyszkolenia bojowego 6 Operational Training Unit w Sutton Bridge na przełomie lipca i sierpnia 1940 r.
Ppor. Stanisław Piątkowski (79 Dywizjon RAF; 79 Squadron) z nierozpoznaną znajomą i jej psem latem 1940 r.
Ppor. Janusz Maciński w mundurze oficera RAF Volunteer Reserve. W czasie kampanii wrześniowej służył w 111 Eskadrze Myśliwskiej, a w bitwie o Anglię, zbiegiem okoliczności, w 111 Dywizjonie RAF (111 Squadron). Poległ 4 września 1940 r. zestrzelony do morza.
Ppor. Janusz Maciński w czasie nauki na kursie teoretycznym w Wielkiej Brytanii w 1940 r.
Piloci 32 Dywizjonu RAF (32 Squadron), wśród nich dwaj Polacy, na grupowej fotografii z końca sierpnia 1940 r. Stoją od lewej: prawdopodobnie ppor. Bolesław Własnowolski (podpisywany często jako ppor. Jan Pfeiffer), F/Lt John B. W. Humpherson, F/O Peter M. Gardner, S/Ldr Michael N. Crossley, F/O Douglas H. Grice, P/O John F. Pain. Siedzą od lewej: F/O Allan F. Eckford, ppor. Karol Pniak, nierozpoznany.
Por. Władysław Szulkowski (z lewej) oraz por. Franciszek Gruszka podczas służby w 65 Dywizjonie RAF (65 Squadron) w sierpniu 1940 r. W tle jeden ze Spitfire'ów I jednostki z literami kodowymi YT.
Por. Władysław Szulkowski (drugi od prawej) w otoczeniu kolegów z 65 Dywizjonu RAF w czasie bitwy o Anglię.
Piloci 74 Dywizjonu RAF (74 Squadron) ze swoim dowódcą, S/Ldr Adolphem Malanem (w środku zdjęcia z rękami w kieszeniach). Za nim z lewej widoczny jest por. Henryk Szczęsny, a z prawej kpt. Stanisław Brzezina.
Dyżur bojowy pilotów 74 Dywizjonu RAF spędzany przy kartach. Por. Henryk Szczęsny (w kamizelce ratunkowej) siedzi naprzeciwko F/O Johna Freeborna. Przyglądają im się F/O Roger Boulding (z psem) oraz P/O Harbourne Stephen.
Por. Henryk Szczęsny pozujący w swetrze z napisem „HESIO” oraz kamizelką ratunkową z namalowanym godłem jednostki, w której latał w bitwie o Anglię: 74 Dywizjonu RAF (stylizowanym tygrysem).
Piloci 85 Dywizjonu RAF (85 Squadron) w czasie bitwy o Anglię . W środku z laską dowódca jednostki S/Ldr Peter Townsend, a na prawo od niego stoją kolejno dwaj Polacy: kpr. Władysław Paleniczek (który ostatecznie nie latał bojowo w czasie bitwy o Anglię) oraz plut. Konrad Muchowski. Church Fenton, 5 października 1940 r.
Koledzy z XIII promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie i towarzysze broni w okresie bitwy o Anglię, od lewej: ppor. Jerzy Popławski i ppor. Stefan Stegman pozują przy samolocie Hurricane I ze 111 lub 229 Dywizjonu RAF, w których służyli latem 1940 r.
Por. Antoni Ostowicz (z prawej) w towarzystwie kolegów ze 145 Dywizjonu RAF, od lewej: F/Lt Roya G. Duttona oraz S/Ldr Johna A. Peela (dowódcy jednostki). Lipiec-sierpień 1940 r.
Kpr. Zygmunt Klein pozujący przy Spitfirze I ze 152 Dywizjonu RAF (152 Squadron), w którym służył od 5 października do swej śmierci 28 listopada 1940 r.
Grupowa fotografia pilotów 234 Dywizjonu RAF (234 Squadron) przed Spitfirem I. Na ziemi od prawej stoją dwaj polscy myśliwcy: plut. Józef Szlagowski oraz kpr. Zygmunt Klein. St Eval, sierpień 1940 r.
Por. Janusz Żurakowski w okresie służby w 234 Dywizjonie RAF latem 1940 r.
Ppor. Tadeusz Nowak (trzeci od lewej) w towarzystwie kolegów z 253 Dywizjonu RAF (253 Squadron). Nowak służył w tej jednostce przez całą bitwę o Anglię: od połowy lipca aż do połowy listopada 1940 r.
Plut. Szymon Kita (w środku) w towarzystwie dwóch czeskich pilotów z 253 Dywizjonu RAF. Z lewej stoi F/Lt Miroslav Kopecký, zaś z prawej Sgt. Václav Cukr. Październik-listopad 1940 r.
Pamiątkowe zdjęcie pilotów 257 Dywizjonu RAF (257 Squadron) po tzw. „spaghetti party”, czyli walce powietrznej z 11 listopada 1940 r., w której dokonali pogromu formacji włoskich samolotów. W centralnym punkcie zdjęcia siedzi po turecku ppor. Karol Pniak, przyozdobiony trofeami z zestrzelonych bombowców Fiat BR.20 (zaliczono mu jedno zestrzelenie indywidualne i jedno zespołowe): hełmem, herbem Reggia Aeronautica (wyciętym ze steru kierunku) oraz butelką wina chianti. Na lewo po skosie od Pniaka stoi dowódca jednostki S/Ldr Robert S. Tuck (z wąsami, w czapce). Martlesham Heath, listopad 1940 r.
Ppor. Stanisław Skalski (z lewej) z towarzyszami broni z 501 Dywizjonu RAF.
Piloci 501 Dywizjonu RAF sierż. Antoni Głowacki (z lewej) i por. Stefan Witorzeńć. Sierpień 1940 r.
Sierż. Antoni Głowacki (stoi pierwszy z prawej) oraz por. Stefan Witorzeńć (stoi pierwszy z lewej) wśród pilotów 501 Dywizjonu RAF (501 Squadron). W tle widoczny Hurricane I z literami kodowymi KW z 615 Dywizjonu RAF (615 Squadron). Hawkinge, sierpień 1940 r.
Por. Stefan Witorzeńć (pierwszy z lewej) oraz sierż. Antoni Głowacki (w środku, w półprzysiadzie) w towarzystwie kolegów z 501 Dywizjonu RAF.
Pozowana prasowa fotografia przedstawiająca scenę startu alarmowego 501 Dywizjonu RAF. Wśród biegnących do samolotów widoczni są dwaj Polacy: por. Stefan Witorzeńć (trzeci od prawej) oraz sierż. Antoni Głowacki (drugi od lewej, przysłonięty).
Sierż. Antoni Głowacki (z lewej) składa meldunek oficerowi wywiadu 501 Dywizjonu RAF.
Ppor. Stanisław Skalski w kabinie Hurricane'a 501 Dywizjonu RAF, w którym służył od 30 sierpnia do 5 września 1940 r. Na kadłubie samolotu widoczny jest fragment oznaczenia kodowego tej jednostki - SD.
Ppor. Stanisław Skalski z kolegą z 501 Dywizjonu RAF.
Ppor. Stanisław Skalski (pierwszy od lewej na dole) oraz ppor. Franciszek Kozłowski (trzeci od lewej na górze, w czapce z orłem) wśród pilotów 501 Dywizjonu RAF. Lotnicy trzymają ster kierunku zestrzelonego Messerschmitta 109. Wrzesień 1940 r.
Piloci 501 Dywizjonu RAF na grupowym zdjęciu przed Hurricanem I, wśród nich Polacy: plut. Konrad Muchowski (siedzi na ziemi pierwszy od lewej), kpr. Mieczysław Marcinkowski (siedzi na ziemi drugi od lewej), ppor. Stanisław Skalski (siedzi na ziemi czwarty od lewej) oraz por. Stefan Witorzeńć (stoi drugi od prawej). Kenley, październik 1940 r.
Por. Piotr Ostaszewski-Ostoja (wśród Brytyjczyków znany jako „Osti” bądź „Post”; to drugie przezwisko jest wymalowane na jego kamizelce ratunkowej) w czasie służby w 609 Dywizjonie RAF (609 Squadron) pomiędzy sierpniem 1940 r. a marcem 1941 r.
Ppor. Zbigniew Oleński (na pierwszym planie) służący w 609 Dywizjonie RAF od 24 sierpnia 1940 r. do 23 marca 1941 r.
Por. Piotr Ostaszewski-Ostoja (w środku) oraz por. Tadeusz Nowierski (z lewej, oparty o śmigło Spitfire'a I PR-L) w okresie wspólnej służby w 609 Dywizjonie RAF podczas bitwy o Anglię.
Por. Tadeusz Nowierski opierający się o śmigło Spitfire'a I z 609 Dywizjonu RAF.
Por. Piotr Ostaszewski-Ostoja przed Spitfirem I PR-Q (R6631) z 609 Dywizjonu RAF.
Grupka pilotów 609 Dywizjonu RAF, od lewej: nierozpoznany (przysłonięty), F/Lt Terence H. T. Forshaw, nierozpoznany, P/O John Curchin, nierozpoznany (przysłonięty), por. Piotr Ostaszewski-Ostoja, P/O Sydney J. Hill, por. Tadeusz Nowierski oraz ppor. Janusz Żurakowski.
Dwaj polscy piloci 609 Dywizjonu RAF z okresu bitwy o Anglię: ppor. Zbigniew Oleński (z lewej) oraz por. Tadeusz Nowierski.
Ppor. Zbigniew Oleński (z prawej) w towarzystwie ppor. Janusza Żurakowskiego podczas wspólnej służby w 609 Dywizjonie RAF.
Napisany kredą na tablicy skład bojowy 609 Dywizjonu RAF. W składzie sekcji niebieskiej („Blue”) wpisane jest nazwisko por. Piotra Ostaszewskiego-Ostoi, a sekcji zielonej („Green”) - por. Tadeusza Nowierskiego. Warmwell, 13 sierpnia 1940 r.
Por. Juliusz Topolnicki siedzący we wnętrzu zrobionego z worków z piaskiem schronu, w którym zaparkowany stoi Hurricane I UF-N z 601 Dywizjonu RAF (601 Squadron). Koniec sierpnia lub początek września 1940 r.
Por. Juliusz Topolnicki (pierwszy z lewej) oraz por. Jerzy Jankiewicz (czwarty z lewej) wśród pilotów 601 Dywizjonu RAF. Koniec sierpnia lub początek września 1940 r.
Por. Jerzy Jankiewicz przy używanym przez siebie Hurricanie I z 601 Dywizjonu RAF, na którym namalowano godło 113 Eskadry Myśliwskiej z 1 Pułku Lotniczego w Warszawie, w której lotnik służył przed wojną.
Por. Jerzy Jankiewicz (z lewej) podczas posiłku z pilotami 601 Dywizjonu RAF, m.in. widocznego w środku S/Ldr Archibalda Hope'a. Sierpień-wrzesień 1940 r.
Por. Juliusz Topolnicki w czasie służby w 601 Dywizjonie RAF.
Por. Jerzy Jankiewicz w czasie służby w 601 Dywizjonie RAF.
Wykonane przez Niemców zdjęcie zestrzelonego 24 września 1940 r. Hurricane'a I UP-P (P3832) z 605 Dywizjonu RAF (605 Squadron) wraz ze stojącym obok pilotem tej maszyny, ppor. Witoldem Głowackim. Choć na fotografii wygląda on na lekko rannego, tego samego dnia zmarł w niejasnych okolicznościach.
Zestrzelony, poturbowany ppor. Witold Głowacki stał się dla Niemców wspaniałym materiałem propagandowym. Fotografowie Wehrmachtu mieli używanie, robiąc rannemu serię zdjęć przy wraku jego samolotu. Francja, 24 września 1940 r.
Zakrwawiony ppor. Witold Głowacki siedzący na wraku swojej rozbitej maszyny. Francja, 24 września 1940 r.
Ogon Hurricane'a I UP-P (P3832) ppor. Witolda Głowackiego rozbity we Francji 24 września 1940 r. Na stateczniku pionowym widoczne jest godło 605 Dywizjonu RAF: wspinający się na drzewo niedźwiedź.
Ppor. Franciszek Surma (z lewej) podczas służby w 607 Dywizjonie RAF na przełomie sierpnia i września 1940 r.
Ppor. Bronisław Wydrowski (z lewej) i ppor. Mieczysław Gorzula na Hurricanie I z 615 Dywizjonu RAF w pierwszych dniach października 1940 r.
Inne ujęcie polskich myśliwców służących w czasie bitwy o Anglię w 615 Dywizjonie: ppor. Bronisław Wydrowski (z lewej) i ppor. Mieczysław Gorzula.
Ppor. Bronisław Wydrowski w kabinie Hurricane'a I z 615 Dywizjonu RAF. Początek października 1940 r.
Ppor. Mieczysław Gorzula wysiada z Hurricane'a I z 615 Dywizjonu RAF ozdobionego polską szachownicą lotniczą. Z lewej strony widoczny jest fragment oznaczenia kodowego tej brytyjskiej jednostki - KX.
Piloci 615 Dywizjonu RAF: od lewej ppor. Mieczysław Gorzula, nierozpoznany (stoi), F/Lt Anthony Eyre (dowódca eskadry A), Sgt Louis, Sgt Stewart, S/Ldr Christopher Foxley-Norris (dowódca jednostki), Sgt Sabourin. Kenley, listopad 1940 r.
Inne ujęcie myśliwców 615 Dywizjonu RAF. Od lewej: por. Mieczysław Gorzula, nierozpoznany, F/Lt Anthony Eyre, nierozpoznany, S/Ldr Christopher Foxley-Norris, dwóch nierozpoznanych lotników francuskich. Kenley, listopad 1940 r.
Ppor. Mieczysław Gorzula (z lewej) w towarzystwie F/Lt Antony'ego Eyre'a z 615 Dywizjonu RAF. Kenley, listopad 1940 r.
Por. Jan Falkowski przy Hurricanie I GZ-H z 32 Dywizjonu Myśliwskiego RAF.
Witraże upamiętniające bitwę o Anglię w Opactwie Westminsterskim (Westminster Abbey). Na każdym z nich widać symbole trzech dywizjonów myśliwskich walczących w obronie Wielkiej Brytanii latem 1940 r. Na dwóch oknach z prawej strony, w drugim rzędzie od dołu upamiętniono za pomocą godeł Orła Białego polskie 302 Dywizjon Myśliwski „Poznański” i 303 Dywizjon Myśliwski im. Tadeusza Kościuszki.
Tablica upamiętniająca ppor. Bolesława Własnowolskiego, asa bitwy o Anglię, zestrzelonego nad Stroughton 1 listopada 1940 r. przez Bf 109. Pomnik znajduje się w miejscu katastrofy samolotu, koło Liphook Game Farm.
Zbliżenie tablicy ku pamięci ppor. Własnowolskiego...
...i napis na niej.
Znajdujący się na terenie Muzeum Lotnictwa Wojskowego w Tangmere (Tangmere Military Aviation Museum) kamień upamiętniający ppor. Bolesława Własnowolskiego.
Okładka książki lotów plut. Szymona Kity, latającego w czasie bitwy o Anglię w 85 i 253 Dywizjonie RAF.
Strona z książki lotów sierż. Antoniego Głowackiego z okresu jego służby w 501 Dywizjonie RAF z odnotowanymi pięcioma zwycięstwami odniesionymi 24 sierpnia 1940 r., które uczyniły go jedynym Polakiem, który zapracował na tytuł asa myśliwskiego w ciągu jednego dnia.
Brytyjska naszywka pilota („wings”) należąca do ppor. pil. Janusza Macińskiego.