Brytyjski Cmentarz Wojenny w Ramli (Izrael)
Cmentarz wojenny w Ramli powstał w czasie I wojny światowej, gdy po wyparciu z miasta przez Australijczyków oddziałów tureckich w listopadzie 1917 r., do Ramli i pobliskiej Lyddy (dzisiejszego Lod) skierowano polowe oddziały medyczne. Na cmentarzu chowano zmarłych w szpitalach pacjentów, a później żołnierzy ekshumowanych z cmentarzy pól bitewnych. W czasie II wojny światowej na cmentarzu chowano służących w ówczesnym Brytyjskim Mandacie Palestyny lotników oraz żołnierzy zmarłych w czasie służby w Palestynie. Na terenie nekropolii spoczywa 4468 żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej (z czego 3000 z lat 1914-1918, a 1168 z lat 1939-1945), 525 osoby cywilne oraz 891 żołnierzy innych narodowości. Aż 272 z nich to Polacy, przede wszystkim żołnierze stacjonujących w rejonie Tel Awiwu oddziałów Armii Polskiej na Wschodzie i 2 Korpusu Polskiego. Dwóch z nich służyło w lotnictwie.
Pierwszy z lotników, szer. Stec, zmarł 23 listopada 1942 r. (nie udało odnaleźć się informacji o okolicznościach i miejscu jego śmierci). Nie był na ewidencji Polskich Sił Powietrznych, lecz Armii Polskiej na Wschodzie. Jego związek z lotnictwem nie jest jasny. Wymieniany jest na liście zmarłych żołnierzy lotnictwa w "Księdze lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946", jednakże jej autorzy nie podają jego przydziału. Jedyną polską lotniczą jednostką stacjonującą w 1942 r. na terenie Palestyny była Eskadra Łącznikowa, sformowana w Związku Radzieckim i ewakuowana następnie do Persji, a następnie przez Irak do Palestyny. Stacjonowała początkowo w obozie w nieistniejącej obecnie wsi Bashshit koło Gedery, a następnie w obozie w Beit Jirja koło Gazy. Możliwe więc, iż Stec był przedwojennym lotnikiem i żołnierzem tejże eskadry, który z nieznanych względów nie wyjechał z eskadrą do Wielkiej Brytanii na początku września 1942 r., lecz pozostał na Bliskim Wschodzie. Wedle napisu na nagrobku, służył w Ośrodku Zapasowym Armii, który stacjonował wówczas w Bashshit (tj. tym samym miejscu co wcześniej Eskadra Łącznikowa). Jego grób mieści się w działce T, miejsce 24.
Drugim z pochowanych w Ramli lotników był kpr. Zylberberg. Został on przeniesiony w większej grupie żołnierzy armii z 2 Korpusu Polskiego do 318 Dywizjonu Myśliwsko-Rozpoznawczego "Gdańskiego", stacjonującego od września do listopada 1943 r. na różnych lotniskach w Palestynie. Nie zdążono formalnie przenieść go na ewidencję lotnictwa. Po przesunięciu 318 Dywizjonu do Egiptu z nieznanych przyczyn (zapewne zdrowotnych) Zylberberg nie wyjechał z dywizjonem. Zmarł w szpitalu w Ramli 4 stycznia 1944 r. Grób jego znajduje się w działce 3, rząd M, miejsce 10.
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
| szer. | Stec Kazimierz * | 23.11.1942 | Ośrodek Zapasowy Armii | |
| kpr. | 148/III/1914 | Zylberberg Mieczysław ** | 04.01.1944 | 318 Dywizjon |
Razem |
[2] |
Wojciech Zmyślony
)
)
)
)
)
)
)
)