Cmentarz Rakowicki w Krakowie (małopolskie)
Na Cmentarzu Rakowickim, w kwaterze XIIIA (rząd 9, miejsce 7) spoczywa pilot 306 Dywizjonu Myśliwskiego "Toruńskiego", ppor. Czesław Oberdak. 30 maja 1944 r. podczas lotu bojowego nad Holandią przymusowo wylądował swoim Mustangiem III UZ-A (FX979) w pobliżu miasta Zwolle, przypuszczalnie na skutek awarii silnika. Początkowo unikał niewoli korzystając z pomocy ruchu oporu, jednak ostatecznie w grudniu 1944 r. został schwytany przez Niemców i osadzony w więzieniu De Kruisberg w Doetinchem, gdzie przebywał aż do wiosny 1945 r. 6 marca 1945 r. w Woeste Hoeve koło miasta Apeldoorn holenderscy partyzanci dokonali ataku na konwój niemieckich pojazdów, w którym rany odniósł Hanns Rauter, generał policji i Waffen-SS. Nie był to zaplanowany zamach - partyzanci zamierzali jedynie podszywając się pod niemieckich żołnierzy przechwycić z pojedynczej ciężarówki zaopatrzenie niemieckiego wojska, dokładnie zaś 3 tony mięsa wieprzowego. Ich plan jednak nie powiódł się i doszło do strzelaniny. W odwecie Niemcy przeprowadzili egzekucję 117 więźniów, których bez sądu rozstrzelano dwa dni później przy drodze, gdzie ostrzelano samochód Rautera. Ponadto, w innym miejscowościach rozstrzelano 147 więźniów Gestapo. Wśród ofiar zamordowanych w Woeste Hoeve znalazł się m.in. Oberdak.
Przez długi czas spoczywał bezimiennie jako "Nieznany Holender" w Loenen. Dopiero po latach badania holenderskiego dziennikarza Richarda Schuurmana doprowadziły do tego, że zlokalizowano jego miejsce pochówku, a w październiku 2008 r. po badaniach DNA potwierdzono z całą pewnością, iż w grobie tym spoczywa właśnie Czesław Oberdak. Po ekshumacji, 10 grudnia 2009 r. został pochowany w grobie swoich rodziców na krakowskim Cmentarzu Rakowickim, który uprzednio był jedynie grobem symbolicznym - z wykutym imieniem i nazwiskiem pilota oraz informacją, iż został zamordowany przez okupanta w Holandii w 1945 r.
W tej samej kwaterze, kilkadziesiąt metrów od mogiły Oberdaka, znajduje się symboliczny grób innego pilota, por. Józefa Kuśmierza z 300 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Mazowieckiej". Nocą z 18 na 19 kwietnia 1942 r. brał udział w nalocie na Hamburg, jako dowódca Wellingtona IV BH-P (Z1267) z załogą w składzie: por. pil. Jan Urbaniak, kpt. obs. Jan Orsza-Matysek, kpr. rtg. Jan Orlewski, plut. strz. Aleksander Hupało i sierż. strz. Franciszek Bay. Samolot nie powrócił do bazy i od momentu startu nie było o nim żadnych wiadomości, przypuszczalnie zestrzelony wpadł do morza. Ciała żadnego z lotników nie odnaleziono.
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
| ppor. pil. (F/O) | P-2224 | Oberdak Czesław | 08.03.1945 | 306 Dywizjon |
Razem |
1 |
Wojciech Zmyślony
)
)
)
)
)
)
)
)