Cmentarz komunalny w Narwiku (Norwegia)
Choć nazwa norweskiego miasteczka pod kołem podbiegunowym kojarzy się jednoznacznie ze zwycięską bitwą polskiego oręża, w Narwiku pochowano zaledwie kilku Polaków. Główny cmentarz, na którym spoczywają liczni żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, znajduje się w miejscowości Håkvik, ok. 12 km od Narwiku.
Jednym z pochowanych na cmentarzu komunalnym w Narwiku jest, wedle opisu na tablicy nagrobnej, nieznany polski lotnik. Dokumentacja posiadana przez norweskie Ministerstwo Kultury (któremu pod względem administracyjnym podlegają sprawy grobów wojennych) wskazuje, że poległ w 1940 r. na jednej z gór w pobliżu Narwiku - Ankenesfjellet. Jak wiadomo, w 1940 r. w Norwegii nie walczyły żadne jednostki polskiego lotnictwa, za to w rejonie wspomnianego Ankenesfjellet bił się I batalion "Podhalańczyków". Informacja o tym, że poległy był lotnikiem, w norweskiej dokumentacji pojawiła się dopiero jakiś czas po wojnie: nie było jej na pierwotnej liście z lat 50. XX wieku, na której odnotowano jedynie, że "nieznany lotnik" był bezimiennym Polakiem (co więcej, na liście tej nie podano miejsca jego śmierci). Oznacza to, że do wiarygodności informacji o pochówku lotnika należy podchodzić z rezerwą. Poległy mógł być równie dobrze polskim marynarzem, polskim żołnierzem piechoty albo lotnikiem brytyjskim.
Oprócz najbardziej prawdopodobnego wyjaśnienia, czyli zwyczajnej pomyłki, rozważyć należy także następującą możliwość: że ciało polskiego lotnika odnaleziono w innej części Norwegii i sprowadzono do Narwiku, by trafiło na cmentarz, gdzie już wcześniej chowano Polaków. Mógł być to jeden z przeszło 430 lotników Polskich Sił Powietrznych, zaginionych w morzu w czasie II wojny światowej. Względnie niedaleko brzegów Norwegii, w Morzu Północnym, w czasie lotów bojowych zginęli: ppor. Konstanty Cynkier z 316 Dywizjonu Myśliwskiego "Warszawskiego" (3 września 1944 r.) oraz plut. Antoni Ciundziewicki (10 listopada 1944 r.), por. Jerzy Schmidt (6 grudnia 1944 r.), por. Andrzej Czerwiński (7 grudnia 1944 r.) i ppor. Tadeusza Lubicz-Lisowskiego (23 grudnia 1944 r.) - czterej ostatni z 315 Dywizjonu Myśliwskiego "Dęblińskiego". Z kolei w Morzu Barentsa życie stracił 29 kwietnia 1942 r. ppor. pil. Andrzej Powierza, oficer Polskich Sił Powietrznych płynący z ZSRR do Wielkiej Brytanii (w storpedowanym krążowniku lekkim HMS "Edinburgh").
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
NN | 1940 | |||
Razem |
1 |
Wojciech Zmyślony