Cmentarz wojskowy przy ul. Lipowej w Lublinie (lubelskie)
Cmentarz wojskowy jest częścią dużej, zabytkowej nekropolii w centrum Lublina, znanej jako cmentarz przy ul. Lipowej. W jego skład wchodzą także cmentarze: rzymskokatolicki, ewangelicko-augsburski oraz prawosławny, do których prowadzą bramy od ul. Lipowej. Wejście na część wojskową mieści się przy ul. Białej, stąd nieraz w literaturze spotkać można także określenie "cmentarz przy ul. Białej".
Pochowanych jest tam łącznie siedmiu polskich lotników. Trzech z nich spoczywa w grobie zbiorowym żołnierzy września 1939 r., w kwaterze znajdującej się na lewo od bramy wejściowej (patrząc w głąb cmentarza). Pierwszy z nich to rezerwista st. szer. Drąg z Kompanii Lotniskowej Bazy Lotniczej nr 2 w Krakowie. Pierwszego dnia wojny został ciężko ranny podczas bombardowania Rakowic. Po hospitalizacji ewakuowano go do Lublina, gdzie zmarł 12 września.
Kpr. Szpręga również był ofiarą bomb Luftwaffe. Będąc absolwentem Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Krośnie, z rozkazu przełożonych odleciał 2 września samolotem RWD-8 z własnego lotniska do Dęblina, gdzie zginął po południu tego samego dnia.
Kolejną ofiarą nalotu był oficer rezerwy inżynier ppor. Śliwiński. W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany do Lubelskiej Wytwórni Samolotów. Zginął 2 września podczas bombardowania lubelskiego lotniska.
Pozostali lotnicy spoczywają w innej części cmentarza, w grobach indywidualnych. Kpr. Kempisty (zmobilizowany jako podoficer rezerwy w sierpniu 1939 r. do Lubelskiej Wytwórni Samolotów) odniósł ciężkie obrażenia w czasie nalotu niemieckiego 2 września 1939 r. Zmarł z ran 4 wrzesnia. Jego mogiła znajduje się na polu 1, w kwaterze C, ok. 20 metrów na prawo od pomnika katyńskiego.
Kpt. Kułakowski (pochowany na polu 1, w kwaterze L, naprzeciwko trzeciego panelu kolumbarium licząc od wejścia na cmentarz) bezpośrednio przed wybuchem wojny był komendantem Przysposobienia Wojskowego Lotniczego w Aleksandrowicach na Śląsku Cieszyńskim. We wrześniu 1939 r. zorganizował ewakuację swego oddziału i dołączył do Szkoły Pilotażu nr 1 w Masłowie koło Kielc. 4 września 1939 r. wystartował na RWD-13 z Masłowa z zamiarem przelotu na inne lotnisko celem ewakuacji maszyny. Nad Opatowem został zestrzelony przez niemiecki samolot (wg innych źródeł - przez polską obronę przeciwlotniczą). Ciężko ranny, został przewieziony do Lublina, gdzie zmarł następnego dnia.
W dwóch innych indywidualnych grobach na polu 1, w kwaterze G, pochowano nieznanych z nazwiska pracowników Lubelskiej Wytwórni Samolotów. Na grobie jednego z nich widnieje data śmierci 2 września 1939 r., na grobie drugiego - wrzesień 1939 r. Obaj zginęli przypuszczalnie w następstwie niemieckiego bombardowania obiektów LWS.
Oprócz grobów wojennych przy ul. Lipowej spotkać można także pojedyncze groby ofiar katastrof lotniczych przed i po wojnie, a także zmarłych po wojnie weteranów Lotnictwa Wojskowego i Polskich Sił Powietrznych.
Na tablicy na zbiorowym grobie żołnierzy Wojska Polskiego widnieje również nazwisko ppor. pil. Witolda Pełczyńskiego, który miał jakoby zginąć 18 września 1939 r. Był instruktorem pilotażu w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa i został ranny 7 września podczas bombardowania lotniska Sadków koło Radomia. Wedle dostępnych w literaturze informacji, został przewieziony do szpitala utworzonego na terenie lubelskiego Collegium Bobolanum (gmachu Wydziału Teologicznego), gdzie miał umrzeć z odniesionych ran 18 września. W rzeczywistości jednak przeżył nie tylko kampanię wrześniową, ale i całą wojnę (jako żołnierz Armii Krajowej), umierając 13 kwietnia 1983 r. w Australii.
Stopień |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
| st. szer. | Drąg Jan | 12.09.1939 | Baza Lotnicza nr 2 |
| kpr. pil. | Kempisty Kazimierz | 04.09.1939 | Lubelska Wytwórnia Samolotów |
| kpt. pil. | Kułakowski Władysław | 05.09.1939 | Przysposobienie Wojskowe Lotnicze |
| kpr. pil. | Szpręga Aleksander | 02.09.1939 | Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich |
| ppor. pil. inż. | Śliwiński Stefan | 02.09.1939 | Lubelska Wytwórnia Samolotów |
| NN | 02.09.1939 | Lubelska Wytwórnia Samolotów | |
| NN | ok. 02.09.1939 | Lubelska Wytwórnia Samolotów | |
Razem |
7 |
Wojciech Zmyślony
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)