Brytyjski Cmentarz Wojenny 1939-1945 w Berlinie (Niemcy)
Brytyjski Cmentarz Wojenny 1939-1945 jest jedną z dwóch nekropolii utrzymywanych przez Komisję Grobów Wojennych Wspólnoty Brytyjskiej w stolicy Niemiec. Znajduje się przy ulicy Heerstraße na terenie lasu Grunewaldu, w dzielnicy Charlottenburg w zachodniej części miasta. Nekropolia powstała w 1945 r. jako miejsce spoczynku żołnierzy poległych we wschodnich Niemczech i ekshumowanych z terenów od Królewca przez Zieloną Górę, Rostock aż po Drezno. Na rozległym terenie nekropolii pochowano zgodnie z jej nazwą przede wszystkim ofiary II wojny światowej (w zdecydowanej większości lotników i jeńców zmarłych w niewoli). Po wojnie prowadzono tam pochówki żołnierzy służących w brytyjskiej strefie okupacyjnej Berlina Zachodniego. Łącznie na cmentarzu pochowano 3601 żołnierzy z lat 1939-1945 (z czego 397 niezidentyfikowanych) oraz 265 członków oddziałów British Occupation Forces.
W Berlinie znajduje się pięć mogił polskich lotników. Chronologicznie jako pierwszy z nich zmarł kpr. rtg. Józef Skonieczny z 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej”. 25 listopada 1942 r. podczas dziennego nalotu na Essen zestrzelony został jego Wellington IV BH-J (Z1495). Maszyna padła ofiarą artylerii przeciwlotniczej i zmuszona była do lądowania przymusowego koło Bergen-op-Zoom w Holandii. W samolocie zginął tylny strzelec kpr. Czesław Gębaczka (pochowany w Holandii), natomiast reszta załogi trafiła do niewoli: kpr. pil. Władysław Kaźmierczak, por. obs. Jan Gerstel, kpr. strz. Stanisław Abłamowicz oraz Skonieczny, który w wyniku zestrzelenia odniósł obrażenia: był ranny i poparzony. Zmarł w następstwie ataku serca w szpitalu w Stadtroda 6 lutego 1943 r. (mieściła się tam lecznica służąca jeńcom Stalagu IXC w Bad Sulza, gdzie być może Skonieczny był więziony).
Drugi z pochowanych w Berlinie Polaków również zmarł w niewoli. Kpr. rtg. Czesław Rajpold był radiotelegrafistą załogi w składzie: plut. pil. Józef Laudan, por. obs. Kajetan Boratyński, plut. strz. Wacław Kowalik, plut. strz. Alojzy Pozorski, z jednostki wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote. Lotnicy ci zostali wysłani w ramach nalotu 1000 bombowców na Bremę nocą z 25 na 26 czerwca 1942 r. Ich Wellington IC XW-N (DV765) został zestrzelony nad Holandią przez nocnego myśliwca i rozbił się koło Lollum w Holandii. Cała załoga uratowała się i trafiła do niewoli. Rajpold był przetrzymywany kolejno w obozach Dulag Luft i Stalag Luft 3 w Żaganiu, gdzie wykryto u niego gruźlicę płuc. 25 listopada 1942 r. został przeniesiony do lazaretu jeńców wojennych w Hoyerswerda-Elsterhorst (działającym przy Stalagu IVA) w Niemczech. 2 grudnia 1942 r. został przeniesiony do innego lazaretu w Königswartha, skąd 2 marca 1943 r. powrócił do Hoyerswerda-Elsterhorst. Zmarł tam na gruźlicę 26 sierpnia 1943 r.
Trzech pozostałych lotników zginęło nocą z 16 na 17 stycznia 1945 r. Maszyna 300 Dywizjonu, Lancaster I BH-U (PD257), wystartował z zadaniem zbombardowania celów w Zeitz. Został zestrzelony przez obronę przeciwlotniczą i rozbił się w pobliżu Hohenstein w Niemczech. Czterech członków załogi uratowało się: st. sierż. pil. Robert Bakinowski, sierż. obs. Stanisław Seidengart, st. sierż. mech. pokł. Kazimierz Tomasik, oraz plut. strz. Mieczysław Sasin. Niestety, trzem się nie udało. Zginęli ppor. bomb. Franciszek Matuszewski, kpr. rtg. Mikołaj Piotrowski oraz kpr. strz. Antoni Smoczkiewicz.
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
| ppor. bomb. (P/O) | P-2722 | Matuszewski Franciszek | 16/17.01.1945 | 300 Dywizjon |
| kpr. rtg. (Sgt) | 794471 | Piotrowski Mikołaj | 16/17.01.1945 | 300 Dywizjon |
| kpr. rtg. (Sgt) | 781417 | Rajpold Czesław | 26.08.1943 | 18 OTU (Stalag IVA) |
| kpr. rtg. (Sgt) | 792624 | Skonieczny Józef | 06.02.1943 | 300 Dywizjon (Stalag IXC) |
| kpr. strz. (Sgt) | 706697 | Smoczkiewicz Antoni | 16/17.01.1945 | 300 Dywizjon |
Razem |
5 |
Wojciech Zmyślony
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)