Brytyjski Cmentarz Wojenny w Bayeux (Francja)

Cmentarz w Bayeux jest olbrzymią nekropolią żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej, utworzoną wkrótce po inwazji w Normandii i zakończeniu toczonych tam walk w czerwcu i lipcu 1944 r. Spoczywa na niej ponad 4250 żołnierzy, w tym 26 Polaków - 24 z armii lądowej oraz dwóch z lotnictwa. Sierż. pil. Leon Zygarlicki z 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki poległ 17 czerwca 1944 r. za sterami Spitfire'a VB RF-Z (BM407). Wykonując patrol nad przyczółkiem w Normandii zdecydował się na atak na na kolumnę niemieckich samochodów. Został trafiony ogniem obrony przeciwlotniczej i rozbił się koło miejscowości Saint-Martin-de-Fontenay na południe od Caen. Zginął na miejscu.

Na cmentarzu tym złożono także ciało por. pil. Henryka Stefankiewicza z 315 Dywizjonu Myśliwskiego „Dęblińskiego”. Został on zestrzelony przez obronę przeciwlotniczą 22 czerwca 1944 r. nad Francją. Rozbił się na swoim Mustangu III PK-A (FB398) koło Cherbourga. Początkowo został pochowany na miejscu katastrofy, potem jego grób przeniesiono na Amerykański Cmentarz Wojenny w Sainte-Mère-Eglise, tymczasową nekropolię zorganizowaną w miejscu walk amerykańskiej 101 Dywizji Powietrznodesantowej (101st Airborne Division). Po wojnie najprawdopodobniej ekshumowano go do Bayeux (jak wszystkich nieamerykańskich poległych z Sainte-Mère-Eglise), jednak na skutek błędów proceduralnych nie otrzymał imiennego nagrobka. Wedle ustaleń francuskiego historyka Mickaëla Simona spoczywa jako nieznany brytyjski marynarz poległy 22 czerwca 1944 r., w kwaterze 2, w rzędzie G, w grobie nr 6.

Wojciech Zmyślony

Znajdująca się naprzeciwko wejścia na cmentarz kolumnada. Budowlę zdobią daty „1939” i „1945” oraz łacińskie motto: „NOS A GUILIELMO VICTI VICTORIS PATRIAM LIBERAVIMUS” („MY PODBICI PRZEZ WILHELMA WYZWOLILIŚMY OJCZYZNĘ ZDOBYWCY”), nawiązujące do historii brytyjsko-francuskiej. W XI wieku normański książę Wilhelm, zwany później Wilhelmem Zdobywcą, podbił Anglię. W 1944 r. spadkobiercy jego państwa, czyli współcześni Brytyjczycy, wyzwolili Normandię i Francję spod niemieckiej okupacji.

Wejście na Brytyjski Cmentarz Wojenny w Bayeux.

Wejście i widok ogólny cmentarza.

Angielskojęzyczna nazwa cmentarza wyryta na wejściu: Bayeux War Cemetery.

Pomnik Stone of Remembrance (Kamień Pamięci) z wyrytym fragmentem wersetu z Księgi Mądrości Syracha (Syr. 44:14): „Their name liveth for evermore” (Biblia Króla Jakuba), czyli: „Imię ich żyje w pokoleniach” (Biblia Tysiąclecia). Pod pomnikiem znajdują się wieńce złożone podczas obchodów 80-lecia inwazji alianckiej w Normandii.

Centralny punkt cmentarza wyznacza pomnik w kształcie krzyża-miecza Cross of Sacrifice (Krzyż Poświęcenia).

Altana z pergolą mieszcząca skrytkę z rejestrem pochowanych na Brytyjskim Cmentarzu Wojennym w Bayeux.

Znajdująca się na lewo od wejścia kwatera 2, w której pochowano obu polskich lotników.

Rząd, w którym znajdują się oba groby polskich lotników. Z boku skrajnej płyty nagrobnej widoczne jest oznaczenie kwatery i rzędu (2G).

Grób por. pil. Henryka Stefankiewicza, pochowanego jako nieznany marynarz brytyjski.

Grób sierż. pil. Leona Zygarlickiego.