Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

16 Szkoła Pilotażu Podstawowego
(16 (Polish) Service Flying Training School) w Newton

16 Szkoła Pilotażu Podstawowego, nosząca oficjalną nazwę angielską 16 (Polish) Service Flying Training School, była głównym ośrodkiem, w którym uczniowie-piloci Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie przechodzili końcowy etap nauki, po którym otrzymywali tytuł i znak pilota. Kursantów przyjmowała przez prawie pięć lat, od czerwca 1941 r. do marca 1946 r. Powstała 15 czerwca 1941 r. w Hucknall, na skutek podzielenia 1 Polskiej Szkoły Pilotażu (1 Polish Flying Training School) na 25 Szkołę Pilotażu Początkowego (25 (Polish) Elementary Flying Training School) i właśnie 16 Szkołę.

15 lipca 1941 r. przeniesiono ją z Hucknall do Newton, gdzie pozostała do końca swojego istnienia. W tym czasie korzystała także z lotnisk pomocniczych, m.in. Orstron, Tollerton, Ingham, Wellingore i Sutton Bridge. Do szkolenia wykorzystywano początkowo samoloty Miles Master i Fairey Battle (dla pilotów jednosilnikowców) oraz Airspeed Oxford i Avro Anson (dla pilotów dwusilnikowców). Około maja 1943 r. wycofano samoloty Battle, a od sierpniu 1944 r. pilotów jednosilnikowców szkolono wyłącznie na samolotach North American Harvard.

Z dniem 1 listopada 1945 r., w związku ze stopniową likwidacją polskich jednostek lotniczych w Wielkiej Brytanii (i związaną z nią redukcją zapotrzebowania na dalsze szkolenie personelu) dokonano połączenia Ośrodka Wyszkolenia Przedwstępnego (Polish Air Crew Training Centre) w Hucknall, Ośrodka Wyszkolenia Wstępnego (Polish Initial Training Wing) w Croughton, 25 Szkoły Pilotażu Początkowego w Hucknall i 16 Szkoły w Newton. Nowy ośrodek nazwano 16 (Polish) Flying Training School, a składał się odtąd z czterech eskadr: Elementary Initial Training Flight, Advanced Initial Training Flight, Elementary Flying Training Flight i Service Flying Training Flight. Siedzibą główną pozostała baza Newton, z wykorzystaniem Hucknall jako lotniska zapasowego. Reorganizacja ta została zakończona 14 listopada 1945 r. Szkolenie dobiegło końca rok później, 18 listopada 1946 r. Szkoła została ostatecznie rozformowana 18 grudnia 1946 r.

W 16 Szkole zorganizowano 40 kursów pilotażu podstawowego, numerowanych od 1 do 41 (kurs nr 34 nigdy się nie odbył). Wyszkolono i nadano odznakę pilota 1525 lotnikom: oficerom, podoficerom i szeregowym. Poniżej przedstawiono pełne zestawienie kursów, oraz imienne zestawienia kursantów i absolwentów niektórych z tych kursów (będą one konsekwentnie uzupełniane o nowe kursy, aż do pełnego wykazu wszystkich).

Wielu absolwentów 16 Szkoły było w pełni wyszkolonymi w przedwojennej Polsce pilotami (z przynależnymi im tytułami i znakami pilota), którzy uczyli się latać wedle takiego samego programu jak ci kursanci, którzy nigdy wcześniej nie latali. Część uczniów-pilotów, trafiając do Newton, miała już inne specjalności personelu latającego. Czytając poniższe tabele należy mieć to na uwadze, bowiem przy polskich stopniach nie podano żadnych tytułów lotników (np. pilot, obserwator, strzelec pokładowy), niezależnie od wcześniejszego doświadczenia uczniów.

Oficerowie armii, będący kandydatami do lotnictwa, w trakcie szkolenia w pilotażu w 16 Szkole Pilotażu Podstawowego pozostawali wciąż w korpusie oficerów innych broni (i co za tym idzie mieli armijne numery ewidencyjne). Podane w tabelach numery ewidencyjne zostały im nadane później, z chwilą formalnego wcielenia do Polskich Sił Powietrznych.

Adnotacja „nie ukończył” oznacza tylko, że lotnik nie ukończył pomyślnie tego konkretnego kursu, ale nie świadczy, że nigdy nie został pilotem. Przyczyny nieukończenia były różne i mogły wiązać się z przeniesieniem na późniejszy kurs np. z powodu niedostatecznych postępów w nauce lub problemów zdrowotnych, ale zdarzały się też przypadki odwrotne - przeniesienia na wcześniejszy kurs w przypadku szybszego przyswajania umiejętności (w szkole równolegle odbywało się kilka kolejnych kursów). Pozostali, którzy nie ukończyli swoich kursów, często zostali później członkami personelu innej specjalności (np. bombardierami), ale część trafiła na stałe z powrotem do personelu naziemnego albo powróciła do swojego pierwotnego rodzaju broni.

 

Komendanci 16 Szkoły Pilotażu Podstawowego.
Nazwisko, imię
Od
Do
ppłk pil. Stanisław Skarżyński 15.06.1941 (od sformowania) 18.10.1941
płk pil. Józef Krzyczkowski 18.10.1941 11.11.1941
ppłk pil. Piotr Dudziński 11.11.1941 12.04.1942
płk pil. Wacław Iwaszkiewicz 12.04.1942 03.11.1942
ppłk pil. Józef Kępiński 03.11.1942 05.03.1943
mjr pil. Stanisław Grodzicki (pełniący obowiązki) 05.03.1943 01.06.1943
ppłk pil. Stanisław Cwynar 01.06.1943 15.10.1945
ppłk pil. Zdzisław Krasnodębski 15.10.1945 18.12.1946 (do rozformowania)

 

Wykaz wszystkich kursów pilotażu w 16 Szkole Pilotażu Podstawowego.
Nr kursu
Data rozpoczęcia
Data zakończenia
Liczba uczestników
Liczba absolwentów
Uwagi
109.06.194102.09.19413836Hucknall i Newton
230.06.194122.09.1941  Hucknall i Newton
322.07.194131.10.1941  Newton
412.08.194120.12.1941  Newton
501.09.194124.01.1942  Newton
622.09.194111.04.1942  Newton
703.11.194113.05.19425143Newton
822.12.194117.06.1942  Newton
922.02.194215.07.1942  Newton
1013.04.194219.08.1942  Newton
1114.05.194516.09.1942  Newton
1218.06.194221.10.1942  Newton
1316.07.194202.12.1942  Newton
1420.08.194220.01.19433631Newton
1518.09.194217.03.1943  Newton
1623.10.194221.04.1943  Newton
1703.12.194219.05.1943  Newton
1822.01.194323.06.1943  Newton
1918.03.194321.07.19434334Newton
2023.04.194325.08.1943  Newton
2120.05.194322.09.1943  Newton
2225.06.194310.11.1943  Newton
2322.07.194322.12.1943  Newton
2426.08.194323.02.1944  Newton
2523.09.194329.03.1944  Newton
2611.11.194317.05.1944  Newton
2723.12.194321.06.1944  Newton
2824.02.194402.08.1944  Newton
2930.03.194406.09.1944  Newton
3018.05.194418.10.1944  Newton
3122.06.194429.11.1944  Newton
3203.08.194414.02.1945  Newton
3307.09.194428.03.1945  Newton
34kurs nr 34 nigdy się nie odbył
3514.12.194406.06.1945  Newton
3615.02.194511.07.1945  Newton
3705.04.194515.08.1945  Newton
3810.05.194526.09.1945  Newton
3914.06.194521.11.1945  Newton
4018–19.07.1945  Newton; kursu nr 40 nie dokończono
4124–30.08.194525.03.1946  Newton
 
Razem
 
1525
 

 

Uczestnicy kursu nr 1 (9 czerwca 1941 r. – 2 września 1941 r.).
Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpr.792406Abramski Stanisław 
por.P-0957Adrian Florian 
kpr.782697Berezowski Franciszeknie ukończył
kpr.782718Boba Tadeusz 
kpr.782717Bober Henryk 
kpr.782688Bober Mieczysław 
kpr.782686Bratkowski Marian 
kpr.792128Celak Stanisław 
kpr.792071Chylewski Franciszek 
kpr.782696Czachla Stefan 
kpr.782709Czapiński Józef 
kpr. pchor.783385Czyżuń Hieronim 
kpr.782710Durys Józef 
kpr.782898Fojud Edmund 
kpr.783153Garnowski Władysław 
plut. pchor.783661Garstka Stanisław 
kpr.792010Gołębiowski Henryk 
st. szer.782844Grabowski Mieczysławnie ukończył
kpr.782687Gzella Franciszek 
kpr.793271Hur Paweł 
kpr. pchor.782716Jacewicz Jan 
kpr. pchor.792231Kobylec Bolesław 
ppor.P-0467Krakowski Stanisław 
kpr.792037Kuć Henryk 
kpr.782926Kuczak Jan 
kpr.792008Machniowski Roman 
kpr.792042Nocoń Piotr 
kpr. pchor.782933Nowak Franciszek 
kpr.792360Patek Bolesław 
kpr. pchor.792276Podbereski Tadeusz 
kpr.782917Rokitnicki Aleksander 
plut. pchor.783484Sokołowski Jan 
kpr.782888Solecki Jerzy 
kpr.782831Sztuka Stefan 
kpr.782883Szymański Józef 
kpr.782928Wąsiński Franciszek 
plut. pchor.783629Wróblewski Jan 
plut. pchor.783469Ziemiański Kazimierz 
Razem
 
36 absolwentów + 2 nie ukończyło
 

 

Uczestnicy kursu nr 7 (3 listopada 1941 r. – 13 maja 1942 r.).
Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
st. szer.783224Artymiuk Kazimierz 
st. szer.783248Bartłomiejczyk Czesław 
st. szer.783228Białecki Józef 
kpr.782690Białecki Roman 
kpr.793845Bielicki Józef 
st. szer.782353Borkowski Zdzisław 
kpr.792176Bril Eugeniusznie ukończył
st. szer.793234Caliński Stanisław 
st. szer.792381Czekalski Franciszek 
st. szer.784758Dąbrowski Józef 
st. szer.792244Duński Zygmunt 
st. szer.782130Franczak Stanisław 
st. szer.792204Gosiewski Stanisław 
por.P-0739Górecki Jerzy 
st. szer.783205Hesse Marian 
st. szer.793823Ignatowski Kajetan 
kpr.784727Jaś Józef 
st. szer.793700Jednaki Stanisław 
plut. pchor.783618Jurewicz Henryk 
st. szer.783208Jurjewicz Jan 
st. szer.793812Kędzieja Ludwik 
st. szer.782158Klatkiewicz Zbigniew 
kpr.780876Klęczański Józef 
st. szer.792224Komenda Henryk 
plut. pchor.783697Kraszewski Ludwik 
st. szer.782820Książczyk Jan 
kpr.783094Kulczewski Mariannie ukończył
st. szer.783104Lisik Stanisław 
st. szer.793690Mogiła-Stankiewicz Romannie ukończył
kpr.781525Nowoczyn Witold 
st. szer.783241Omilanowski Tadeusznie ukończył
st. szer.793200Owsiany Leszek 
st. szer.783096Pasieka Karol 
sierż. pchor.793410Pełka Jan 
st. szer.784769Plenkiewicz Antoni 
st. szer.783035Pońć Władysław 
por.P-0838Przyłuski Kazimierz 
st. szer.782828Rembowski Eugeniusz 
st. szer.783105Resmer Brunon 
kpr.792391Robaszewski Władysław 
ppor.P-0642Roliński Stanisław 
por.P-0978Skierkowski Tadeusznie ukończył
plut.793230Solecki Mieczysławnie ukończył
plut.783101Sowiński Władysławnie ukończył
por.P-1498Stróżak Ryszard 
st. szer.794022Szymkowiak Tadeusz 
st. szer.793038Świerkowski Wiktor 
st. szer.792415Towstiejko Zdzisław 
st. szer.783221Uram Bolesław 
kpr.782834Witwicki Edwardnie ukończył
sierż. pchor.793384Żurakowski Tadeusz 
Razem
 
43 absolwentów + 8 nie ukończyło
 

 

Uczestnicy kursu nr 14 (20 sierpnia 1942 r. – 20 stycznia 1943 r.).
Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpr. (LAC)794457Bargiełowski Jakub 
st. szer. (LAC)794401Berka Tadeusz 
kpr. (LAC)794604Bezusko John 
st. szer. (LAC)794776Buś Józefnie ukończył (przeniesiony na kurs nr 15)
plut. pchor. (LAC)783435Chojnacki Wacławnie ukończył (przeniesiony na kurs nr 15)
kpr. (LAC)794362Czerniawski Stanisław 
kpr. (LAC)794621Davis Willard 
por. (F/O)P-0485Galler Tadeusz 
st. szer. (LAC)780861Gąsior Bolesław 
kpr. (LAC)793165Graff Bolesławnie ukończył (przeniesiony na kurs nr 15)
kpr. (LAC)794637Hołda Stanisław 
por. (F/O)P-0763Ignatowski Jan 
st. szer. (LAC)794641Jabłoński Tadeusznie ukończył
ppor. (P/O)P-0760Kesserling Rudolf 
kpr. pchor. (LAC)794767Krahelski Bohdan 
kpr. (LAC)793822Kraus Jannie ukończył (zginął 11.12.1942)
szer. (LAC)794859Krzeptowski Zenon 
szer. (LAC)794646Kucherenko Aleksander 
plut. (Sgt)780753Laskowski Franciszek 
kpr. (LAC)794676Lauesen John 
kpr. (LAC)794657Łubieński Wacław 
kpr. (LAC)794504Majewski Włodzimierz 
por. (F/O)P-0091Martusewicz Tadeusz 
por. (F/O)76786Męciński Adam 
kpr. (LAC)794470Micel Ferdynand 
por. (F/O)P-0335Nowacki Stanisław 
kpr. (Sgt)780907Osieleniec Kazimierz 
sierż.794542Pecho Felikskurs wznawiający
kpr. pchor. (LAC)794766Pohoski Jerzy 
pchor. (LAC)794872Przybylski Roman 
kpr. (LAC)794527Rosochacki Leonard 
kpr. (LAC)794802Stockton Frank 
kpr. (LAC)783158Świderski Józef 
kpr. (LAC)794535Wasilczuk Michał 
kpr. (LAC)794116Wdowczyński Zenobiusz 
plut. (Cpl)794522Zagórowski Romuald 
Razem
 
31 absolwentów + 5 nie ukończyło
 

 

Uczestnicy kursu nr 19 (18 marca 1943 r. – 21 lipca 1943 r.).
Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
sierż. pchor.703091Bachanek Jan 
kpr.703816Barcikowski Jerzy 
plut.794890Beer Ryszard 
kpr. pchor.703817Chorabik Witoldnie ukończył
kpr. pchor.703848Dauman Aleksandernie ukończył
kpr.794902Dworski Stanisław 
plut. pchor.703851Goldszmidt Adolf 
kpr. pchor.703821Grodziński Jan 
plut.793988Guziak Tadeusz 
kpr.782705Halkiew Józef 
plut.703822Hryniewiecki Czesław 
kpt. obs.76745Jarkowski Bolesławnie ukończył (przeniesiony na poprzedni kurs nr 18)
plut. pchor.703824Jarnicki Wojciech 
kpr. pchor.794918Jasiński Tadeusznie ukończył
kpr. pchor.703826Kapciuk Zdzisław 
plut.782049Kawiński Andrzej 
plut. pchor.703854Kozicki Jan 
plut.794930Kretowicz Lucjan 
kpr. pchor.703855Lach Tadeusznie ukończył
kpr.794253Łątkiewicz Ludwik 
st. szer.794593Mroczek Euzebiusznie ukończył (zginął 25.05.1943)
asp.703830Nowak Feliks 
plut. pchor.703831Nycz Władysław 
kpr.794960Pluciński Wiktor 
plut.794963Pruski Leonard 
plut.794967Rochmiński Stanisław 
kpr. pchor.703861Rose Stefannie ukończył (przeniesiony na kurs nr 20)
kpr. pchor.703844Schmidt Stanisławnie ukończył (zginął 05.05.1942)
kpr. pchor.703863Schreiber Aleksander 
asp.703840Sroczyński Adamnie ukończył (ponownie trafił na kurs nr 33)
asp.703836Szałaj Bolesław 
kpr.794680Szczurowski Henryk 
plut. pchor.703862Szeksztełło Bronisław 
plut. pchor.794976Szuszkiewicz Paweł 
kpr.780850Tyrol Reynhold 
plut. pchor.794981Weber Wilhelm 
kpr. pchor.703841Widacki Kazimierz 
kpr.794984Wierchowicz Jan 
plut. pchor.783669Wójtowicz Tadeusz 
kpr. pchor.703843Wróblewski Henryk 
kpr. pchor.703865Zajchowski Stanisław 
kpr.794991Ziemkiewicz Marian 
kpr.793445Żyborski Andrzej 
Razem
 
34 absolwentów + 9 nie ukończyło
 
Uczestnicy kursu nr 1 (9 czerwca 1941 r. – 2 września 1941 r.).
Uczestnicy kursu nr 7 (3 listopada 1941 r. – 13 maja 1942 r.).
Uczestnicy kursu nr 19 (18 marca 1943 r. – 21 lipca 1943 r.).

Grzegorz Korcz, Wojtek Matusiak, Wojciech Zmyślony