Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Stalag Luft 3 - galeria zdjęć

Grupowa fotografia polskich lotników we wnętrzu baraku. Na górze od lewej: por. pil. Tomasz Łęgowski, por. obs. Bolesław Piwowarek, por. pil. Emil Landsman, por. pil. Mieczysław Wyszkowski, por. pil. Jerzy Zbierzchowski; dół od lewej: nierozpoznany, nierozpoznany, ppor. pil. Roman Pentz. Żagań, 1943-1944 r.
Na górze od lewej: ppor. pil. Czesław Daszuta, ppor. pil. Władysław Chciuk, por. rtg. Stefan Madejczyk, kpt. pil. Wacław Wilczewski, por. pil. Edmund Burszewski, kpt. pil. Witold Łokuciewski, ppor. pil. Wacław Krupowicz; na dole od lewej: ppor. pil. Stefan Maciejewski, ppor. pil. Wacław Rekszczyc, por. pil. Bernard Buchwald, por. pil. Jerzy Praśniewski.
Góra od lewej: por. pil. Bronisław Mickiewicz, mjr pil. Władysław Szcześniewski, por. pil. Zbigniew Gutowski, mjr pil. Stefan Kołodyński, kpt. pil. Zbigniew Kustrzyński, kpt. pil. Witold Łokuciewski, ppor. pil. Eugeniusz Nowakiewicz, kpt. pil. Wacław Wilczewski, mjr pil. Stefan Janus, por. pil. Lech Xiężopolski, mjr pil. Stanisław Pietraszkiewicz, ppor. pil. Roman Pentz, por. pil. Emil Landsman, ppor. pil. Czesław Daszuta. Dół od lewej: por. pil. Bernard Buchwald, por. pil. Stanisław Król, por. pil. Jerzy Zbierzchowski, ppor. pil. Stefan Maciejewski.
Na górze od lewej: mjr pil. Stefan Janus, ppor. pil. Roman Pentz, por. pil. Jerzy Zbierzchowski, por. obs. Kazimierz Zakrzewski-Ruciński, ppor. pil. Tadeusz Blicharz, por. obs. Jerzy Stachurski, por. pil. Jerzy Praśniewski, por. pil. Tomasz Łęgowski, ppor. pil. Eugeniusz Nowakiewicz, por. rtg. Stefan Madejczyk; na dole od lewej: por. pil. Henryk Skalski, por. pil. Stanisław Król, por. obs. Jan Gerstel, por. pil. Mieczysław Wyszkowski. Żagań, 1943 r.
Od lewej: ppor. pil. Tadeusz Blicharz, ppor. pil. Roman Pentz, por. obs. Jan Gerstel, por. obs. Kazimierz Faliński, por. pil. Stanisław Król, ppor. pil. Eugeniusz Nowakiewicz, por. pil. Tomasz Łęgowski, por. pil. Mieczysław Wyszkowski, por. pil. Jan Janicki. Żagań, 1943 r.
Oficerowie dowództwa I Skrzydła Myśliwskiego mjr pil. Stefan Janus i Henryk Szczęsny pozują przed drzewami wyciętymi później przez jeńców sowieckich.
Inna wspólna fotografia mjr. pil. Henryka Szczęsnego i mjr pil. Stefana Janusa.
W Stalagu Luft 3 w Żaganiu w czasie wojny więzionych było aż ośmiu majorów Polskich Sił Powietrznych. Na fotografii trzech z nich, od lewej: Władysław Szcześniewski, Henryk Szczesny oraz Szczepan Ścibior.
Od lewej: por. pil. Tomasz Łęgowski, mjr pil. Stefan Janus i kpt. pil. Witold Łokuciewski stoją na placu apelowym wykorzystywanym jako boisko sportowe. W tle widać teatr, toaletę, i barak nr 119. Żagań, 1943-1944 r.
Partyjka kart rozgrywana przez polskich oficerów lotnictwa w obozowym baraku. Na górze od lewej: por. rtg. Stefan Madejczyk, mjr pil. Szczepan Ścibior, kpt. pil. Maksymilian Brzozowski; od lewej na dole: mjr pil. Władysław Szcześniewski, kpt. obs. Kajetan Boratyński.
Obozowy teatr i orkiestra; w chórku rewelersów pierwszy od lewej: ppor. pil. Eugeniusz Nowakiewicz, ppor. pil. Roman Pentz, plut. pchor. Aleksander Franczak, por. pil. Tomasz Łęgowski.
Od lewej: mjr pil. Szczepan Ścibior, por. obs. Kazimierz Zakrzewski-Ruciński, kpt. obs. Kajetan Boratyński, mjr pil. Władysław Szcześniewski, kpt. pil. Maksymilian Brzozowski, por. obs. Henryk Aleksandrowicz, nierozpoznany.
Por. obs. Nikodem Koziński pozujący w battledressie z brodą. Taki typ zarostu, z jakiegoś powodu był w obozie dość powszechny wśród polskich oficerów i zapewne usankcjonowany rozkazem starszego obozu (oficer Polskich Sił Powietrznych o ile nie zaistniały specjalne okoliczności musiał być zawsze gładko ogolony). Żagań, 1942 r.
Por. pil. Stanisław Król (trzeci od lewej) w towarzystwie nierozpoznanych towarzyszy niewoli.
Z niezidentyfikowanymi jak dotąd kolegami na zdjęciu uwieczniony został por. obs. Nikodem Koziński (pierwszy z prawej).
Grupa jeńców na terenie sektora centralnego Stalagu Luft 3 w Żaganiu podczas dni sportu w sierpniu 1942 r. Pierwszy z lewej sierż. strz. Jan Artymiuk z 300 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Mazowieckiej". Drugi od góry (z zegarkiem na ręku, w koszulce z kołnierzykiem) plut. pil. Mirosław Cybulski z 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki.
Zawody sportowe rozgrywane na terenie sektora centralnego Stalagu Luft 3 w Żaganiu. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów sierż. strz. Jana Artymiuka.
Fotografia lotnicza wykonana przez samolot USAAF 17 września 1944 r. Na zdjęciu widoczny jest Stalag Luft 3 (obóz zachodni, obóz północny i obóz południowy - z prawej strony fotografii) oraz Stalag VIIIC (z lewej strony) w Żaganiu.
Mjr obs. Antoni Kiewnarski, jeden z "pięćdziesięciu z Żagania", zamordowany przez Gestapo pod Jelenią Górą 29 marca 1944 r. po ucieczce z obozu. Fotografia z okresu pobytu w jednostce wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote.
Por. obs. Włodzimierz Kolanowski, jeden z "pięćdziesięciu z Żagania", zamordowany przez Gestapo w Legnicy 31 marca 1944 r. po ucieczce z obozu. Fotografia z okresu pobytu w jednostce wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote.
Por. obs. Jerzy Mondschein, jeden z "pięćdziesięciu z Żagania", zamordowany przez Gestapo w Moście w Czechach 29 marca 1944 r. po ucieczce z obozu. Fotografia z okresu pobytu w jednostce wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote.
Por. obs. Kazimierz Pawluk, jeden z "pięćdziesięciu z Żagania", zamordowany przez Gestapo pod Jelenią Górą 29 marca 1944 r. po ucieczce z obozu. Fotografia z okresu pobytu w jednostce wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote.
Por. obs. Paweł Tobolski, jeden z "pięćdziesięciu z Żagania", zamordowany przez Gestapo we Wrocławiu 6 kwietnia 1944 r. po ucieczce z obozu. Fotografia z okresu pobytu w jednostce wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote.
Kpt. obs. Kajetan Boratyński był jednym z nielicznych polskich jeńców Stalagu Luft 3, który do niewoli trafił podczas szkolenia. Nocą z 25 na 26 czerwca 1942 r. jego Wellington IC XW-N (DV765) został zestrzelony przez nocnego myśliwca i rozbił się koło Lollum w Holandii.
Wykonana w obozie jenieckim fotografia por. pil. Tomasza Łęgowskiego z 316 Dywizjonu Myśliwskiego "Warszawskiego", który został zestrzelony nad Belgią 4 maja 1943 r.
Szkic przedstawiający por. pil. Bolesława Paleya. Autorem wykonanego w obozie rysunku jest Ludwik Domański.
Plan obozu wschodniego, części Stalagu Luft 3, w którym przebywało zaledwie kilku polskich lotników (m.in. kpt. pil. Lew Kuryłowicz, sierż. pil. Kazimierz Wolski oraz ppor. obs. Ludwik Domański, będący autorem rysunku).
Wnętrze baraku jenieckiego uwiecznione na szkicu autorstwa ppor. obs. Ludwika Domańskiego.
Barak mieszczący obozową kuchnię na szkicu autorstwa ppor. obs. Ludwika Domańskiego.
List z Polskiego Czerwonego Krzyża datowany na 4 grudnia 1942 r. podający zapytującemu "adres" plut. pil. Ludwika Macieja - Stalag Luft 3.
Odwrotna strona fotografii wysłanej przez kpt. obs. Kajetana Boratyńskiego do żony mieszkającej w czasie wojny na terenie okupowanej Polski, w Generalnym Gubernatorstwie. Widoczny jest stempel obozowej cenzury oraz "adres" nadawcy - Stalag Luft 3.
Kartka pocztowa nadesłana przez mjr. pil. Stanisława Pietraszkiewicza do swojego przyjaciela i kolegi z pierwszej promocji Oficerskiej Szkoły Lotniczej, mjr. pil. Stanisława Brzeziny. Pietraszkiewicz napisał ją 13 marca 1943 r. na standardowym formularzu w Stalagu Luft 3 w Żaganiu.
Treść listu: "Drogi Stanleyu. Dziękuję bardzo za Twój list, który otrzymałem cztery dni temu. Dziękuję bardzo za Twoją życzliwość, ale naprawdę nie potrzebuję niczego - wszystko, czego potrzebuję, mam od Ziuty. Wszyscy mamy się dobrze, pełni nadziei. Jedynym naszym życzeniem jest być wolny. Czy mógłbyś proszę pisać do mnie tak często, jak to możliwe - to nas bardzo uspokaja. Jesteśmy z W/Cdr Janusem. Najlepsze pozdrowienia dla Stefana-Tadzia. Obyśmy się spotkali. Najlepsze życzenia, Twój St.".
Prywatna korespondencja nadesłana 5 stycznia 1945 r. do sierż. strz. Jana Artymiuka przez znajomą Brytyjkę. Na zewnętrznej części listu, służącej za kopertę, podano adres: "SHACK 35 F LATE STALAG LUFT 3" ("BARAK 35 F DAWNY STALAG LUFT 3").
Wewnętrzna strona adresowanego do sierż. Artymiuka listu.
Jeniecka karta ewidencyjna por. obs. Tadeusza Wawerskiego z jego fotografią oraz odciskiem prawego palca wskazującego.
Odwrotna strona karty ewidencyjnej por. obs. Tadeusza Wawerskiego.
Protokół rehabilitacyjny plut. rtg. Stefana Muchy, złożony przez niego po powrocie z niewoli do Wielkiej Brytanii i służący do komisyjnego ustalenia, czy dostanie się do niewoli można uznać za uzasadnione. Wśród zeznań lotnika znajduje się m.in. informacja, iż więziony był w Stalagu Luft 3 ("w niewoli Luft 3").
Odwrotna strona protokołu rehabilitacyjnego plut. rtg. Stefana Muchy.
Jeniecki nieśmiertelnik por. obs. Kazimierza Falińskiego ze Stalagu Luft 3.