Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej
Piotr Ozyra

Piotr Ozyra

Piotr Ozyra urodził się 11 maja 1912 r. we wsi Janów koło Kozienic na terenie późniejszego województwa kieleckiego. Jego rodzicami byli Jan i Wiktoria z domu Filtz, zajmujący się pracą na roli. Miał pięcioro rodzeństwa: braci Bolesława, Franciszka, Antoniego i Jana oraz siostrę Mariannę. W latach 1919-1923 uczęszczał do szkoły powszechnej w miejscowości Zarzecze koło Zwolenia, a następnie do Państwowego Gimnazjum im. Księcia Adama Czartoryskiego w Puławach, gdzie do 1927 r. ukończył cztery klasy. Począwszy od roku szkolnego 1927/1928 był słuchaczem Korpusu Kadetów nr 2 w Chełmnie, gdzie 21 maja 1931 r. zdał maturę. Zdecydował się na karierę zawodowego wojskowego i 1 września 1931 r. został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Wyszkolony w fachu obserwatora lotniczego, 15 sierpnia 1933 r. uzyskał promocję oficerską.

Jako świeżo upieczony podporucznik został przydzielony do 56 Eskadry Towarzyszącej w 5 Pułku Lotniczym w Lidzie, gdzie latał w kabinach Lublinów R-XIIIC. Niedługo potem wyjechał na kurs szybowcowy do Ustianowej, gdzie od 11 września do 6 października 1933 r. zdobył kategorie pilota szybowcowego "A" i "B". Po paru miesiącach służby w 56 Eskadrze zgłosił się na przeszkolenie w charakterze pilota. 1 maja 1934 r. wysłany został do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie na kurs podstawowego pilotażu, który trwał do 15 września. Po jego zakończeniu wrócił do swej dawnej jednostki w Lidzie, jednak w grudniu 1934 r. odszedł do 121 Eskadry Myśliwskiej w 2 Pułku Lotniczym w Krakowie. W celu podniesienia kwalifikacji pilota myśliwskiego został wysłany do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu. Od 15 kwietnia do 28 czerwca 1935 r. ukończył kurs wyższego pilotażu, po którym powrócił do Krakowa. Jesienią 1935 r. został przeniesiony do 123 Eskadry Myśliwskiej, gdzie służył do lata 1936 r. Później służył w 122 Eskadrze Myśliwskiej. W krakowskich eskadrach latał na myśliwcach PZL P.7 oraz PZL P.11a. Jako wyróżniający się myśliwiec reprezentował z sukcesami krakowski III/2 Dywizjon Myśliwski w Centralnych Zawodach Lotnictwa Myśliwskiego. W 1936 r. zwyciężył w klasyfikacji zespołowej (z por. Walerianem Jasionowskim i plut. Leopoldem Flankiem). 20 września 1938 r. odszedł do Szkoły Pilotażu w Grudziądzu. Trafił na odpowiedzialne stanowisko instruktora w wojskowym szkolnictwie. Jego zadaniem było nauczanie i przygotowanie do powietrznych walk na samolotach P.7 przyszłych pilotów myśliwskich. Wiosną 1939 r. Szkoła Pilotażu została przeniesiona ze znajdującego się nad granicą z III Rzeszą Torunia do leżącego w centralnej Polsce Ułęża. Ozyra służył tam do wybuchu II wojny światowej, latem 1939 r. szkoląc podchorążych XIII i XIV (niedoszłej) promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa oraz uczniów Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich.

We wrześniu 1939 r. jako instruktor z dużym doświadczeniem trafił do sformowanej z kadry Szkoły Pilotażu i Szkoły Podchorążych Lotnictwa eskadry myśliwskiej, której zadaniem miała być obrona lotnisk węzła dęblińskiego. Parokrotnie brał udział w startach alarmowych na przestarzałych P.7, jednak w starciu z szybszymi niemieckimi bombowcami nie uzyskał zestrzeleń. Wraz z biegiem kampanii wrześniowej wycofywał się na wschód, by po 17 września ewakuować się do Rumunii. Udało mu się szybko przedostać nad Morze Czarne do portu Balcic (obecnie Bałczik w Bułgarii). 15 października z dużą grupą polskich lotników odpłynął na pokładzie statku "Ajos Nikolaos" do Bejrutu. Po przesiadce na francuski statek "Ville de Strasbourg" Ozyra wyruszył do Marsylii, gdzie dotarł 29 października.

Po parutygodniowym pobycie we Francji zgłosił się do grupy lotników, mających wyjechać do Wielkiej Brytanii i zasilić kontyngent szkolony u boku Royal Air Force. 27 stycznia 1940 r. dotarł do Anglii i przydzielony został do Centrum Lotnictwa Polskiego w bazie RAF Eastchurch na wyspie Sheppey u ujścia Tamizy. Początkowo przechodził szkolenie naziemne (obejmujące m.in. naukę języka angielskiego oraz brytyjskich regulaminów). Po przeszkoleniu na brytyjskim sprzęcie jeszcze w 1940 r. został instruktorem w szkole pilotażu początkowego 15 Elementary Flying Training School w Carlisle. Jego praca polegała na zapoznawaniu z brytyjskim sprzętem polskich pilotów, mających za sobą służbę w przedwojennym Lotnictwie Wojskowym. 10 marca 1941 r. został przeniesiony na kurs myśliwski na Hurricane'ach do jednostki wyszkolenia bojowego 55 Operational Training Unit w Usworth, po którym 15 kwietnia 1941 r. trafił do 317 Dywizjonu Myśliwskiego "Wileńskiego". Jednostka ta w Acklington kończyła przygotowania do normalniej działalności bojowej. Ozyra w dywizjonie latał początkowo na wysłużonych Hurricane'ach I oraz II, zaś od jesieni 1941 r. - na Spitfire'ach V. 4 września 1941 r. mianowany został dowódcą eskadry "B" dywizjonu. 11 stycznia 1942 r. w czasie rutynowego patrolu nad konwojem morskim w okolicy Plymouth, wspólnie z por. Stanisławem Łukaszewiczem zestrzelił pojedynczego Ju 88, który usiłował zrzucić bomby na statki. Obu lotnikom przyznano po 1/2 zestrzelenia - było to jego pierwsze i jedyne zwycięstwo powietrzne.

Po śmierci kpt. Józefa Brzeińskiego w tragicznym locie z 15 marca 1942 r. Ozyra objął dowództwo "Wilniuków". 29 kwietnia 1942 r. poprowadził 317 Dywizjon w składzie I Skrzydła Myśliwskiego na osłonę bombowców nad Francję. W rejonie miasta Le Treport Polacy zostali zaskoczeniu przez silne zgrupowanie Focke-Wulfów, które w czasie walki zestrzeliły dwóch polskich dowódców: I Skrzydła - mjr. Mariana Pisarka - oraz 317 Dywizjonu - Ozyrę. Ten ostatni prawdopodobnie usiłował wyskoczyć ze spadochronem, jednak nie zdążył tego uczynić. Jego Spitfire VB JH-S (AR332) wpadł do morza na wysokości miejscowości Camiers. Po pięciu dniach morze wyrzuciło ciało pilota na brzeg francuski.

Kapitan (Squadron Leader) Piotr Ozyra spoczął na Cmentarzu Wschodnim w Boulogne-sur-Mer. Odznaczony był dwukrotnie Krzyżem Walecznych, dwukrotnie Medalem Lotniczym oraz Polowym Znakiem Pilota (nr 1017). Był żonaty z Janiną z domu Gąsowską, miał syna Marka.

Data
Samolot
Jednostka
Zniszczony
na pewno
Zniszczony
prawdo-
podobnie
Uszkodzony
11.01.1942 Spitfire VB, JH-V (AA758) 317 Dywizjon 1/2 x Ju 88    
   
Razem
1/2
0
0

Wojciech Zmyślony