Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej
Michał Brzeski

Michał Brzeski

Michał Brzeski urodził się 14 września 1914 r. w Winnicy na Podolu (rodzice Jan i Wanda z domu Załuska). W 1918 r. z rodziną przeprowadził się do Sandomierza. Po ukończeniu w czerwcu 1924 r. trzeciej klasy Szkoły Ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim w Sandomierzu wstąpił do Korpusu Kadetów nr 2 w Chełmnie, gdzie w 1933 r. zdał maturę. Zgłosił się wojska i 16 lipca 1933 r. rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. 15 października 1935 r. został promowany na podporucznika i otrzymał przydział do 22 Pułku Artylerii Lekkiej w Przemyślu. Wkrótce zgłosił się do lotnictwa i między 4 czerwca 1936 r. a 3 sierpnia 1937 r. ukończył w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie kurs obserwatorów, po którym przydzielony został na praktykę do 6 Pułku Lotniczego we Lwowie. Od 28 września 1938 r. służył w 65 Eskadrze Liniowej, wyposażonej w bombowo-rozpoznawcze samoloty PZL.23 Karaś. W marcu 1939 r. został przeniesiony do 69 Eskadry Obserwacyjnej, w której objął stanowisko dowódcy plutonu (samoloty Lublin R-XIII). W sierpniu 1939 r. po rozformowaniu 69 Eskadry trafił do 64 Eskadry Liniowej, latającej na Karasiach.

W ramach mobilizacji latem 1939 r. 64 Eskadra została przemianowana na bombową i włączona w skład VI Dywizjonu Bombowego Brygady Bombowej. 31 sierpnia przesunięto ją na polowe lotnisko Nosów koło Białej Podlaskiej. 2 września Brzeski uczestniczył w pierwszym bojowym zadaniu swej jednostki, bombardowaniu niemieckich kolumn pancernych posuwających się na Częstochowę (wystartowało 10 Karasi, jego załogę stanowili plut. pil. Kazimierz Sobczak oraz kpr. strz. Franciszek Okoński). Podczas nalotu na cel na szosie Herby-Częstochowa samolot Brzeskiego został trafiony (uszkodzeniu uległ zbiornik z oliwą), on sam ranny odłamkiem w brzuch. Zaraz potem będącego jeszcze w powietrzu Karasia omyłkowo ostrzelały znajdujące się w pobliżu, po drugiej stronie frontu, polskie oddziały. W wyniku ostrzału Brzeski zginął, a jego pilot i strzelec zostali ranni. Karaś przymusowo wylądował na polach wsi Kiedrzyn, niedaleko pozycji obronnych 27 Pułku Piechoty, niespełna 4 km od Jasnej Góry. Sobczak i Okoński przeżyli i dołączyli do 64 Eskadry 16 września 1939 r.

Porucznik Michał Brzeski, początkowo pochowany w miejscu śmierci, spoczął ostatecznie w pojedynczym grobie przy kościele św. Andrzeja Boboli w Kiedrzynie (od 1975 r. będącego dzielnicą Częstochowy). Na ścianie tegoż kościoła znajduje się też tablica upamiętniająca poległego. Został odznaczony Polowym Znakiem Obserwatora (nr 391).

Wojciech Zmyślony