Brytyjski Cmentarz Wojenny w Poznaniu (wielkopolskie)
Brytyjski Cmentarz Wojenny położony jest na poznańskiej Cytadeli - wzgórzu-parku blisko centrum miasta. Jest jednym z kilku cmentarzy w tym rejonie - obok m.in. Cmentarza Żołnierzy Polskich i Cmentarza Żołnierzy Radzieckich. Znajdują się tam groby 13 polskich lotników. Siedmiu z nich to załoga Halifaksa II NF-V (JD154) ze 138 Dywizjonu do Zadań Specjalnych RAF (138 Squadron), który lecąc ze zrzutem do Polski rozbił się w nocy z 14 na 15 września 1943 r. o budynek w miejscowości Nowe Skalmierzyce w Wielkopolsce. Sprawa tej załogi (kpt. Jakusz-Gostomski, sierż. Misiak, kpt. Gębik, plut. Kuczkowski, st. sierż. Jabłoński, st. sierż. Pacut, kpr. Fojer) jest nie do końca rozwikłana. Odnaleziono tylko sześć ciał - pięciu lotników zginęło na miejscu, a szósty został dobity przez Niemców. Siódmego ciała nie znaleziono. Formalnie zaginął w czasie katastrofy, jednak istnieje także wersja, że przeżył. Po wojnie ofiary katastrofy złożono we wspólnym grobie na Cytadeli. Na nagrobkach podano nazwiska nie tylko wszystkich lotników, ale także - nieprawidłowo - trzech cichociemnych. Błąd ten jest spowodowany tym, że niegdyś sądzono, iż z załogą kpt. Jakusz-Gostomskiego leciało trzech skoczków: ppor. Kazimierz Lewko ps. "Palec", ppor. Władysław Siakiewicz ps. "Mruk" oraz ppor. Ryszard Skowroński ps. "Lechita". W rzeczywistości zginęli oni koło Esbjerg w Danii razem z brytyjską załogą F/Lt Angusa J. M. Milne'a w Halifaksie II NF-Q (JD269) noc wcześniej.
W sześciu pozostałych grobach spoczywają uciekinierzy z obozu jenieckiego Stalag Luft 3 w Żaganiu. Byli to polscy oficerowie, którzy po słynnej "wielkiej ucieczce" (miała miejsce nocą z 24 na 25 marcu 1944 r.) zostali schwytani i zamordowani przez funkcjonariuszy Gestapo. Byli to mjr Kiewnarski, por. Kolanowski, por. Król, por. Mondschein, por. Pawluk i por. Tobolski.
Stopień |
Nr ewid. |
Nazwisko, imię |
Data śmierci |
Jednostka |
| kpr. strz. (Sgt) | 704431 | Fojer Henryk | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| kpt. obs. (F/Lt) | P-0116 | Gębik Karol | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| st. sierż. rtg. (F/Sgt) | 792964 | Jabłoński Wiktor | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| kpt. pil. (F/Lt) | 76696 | Jakusz-Gostomski Franciszek | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| mjr obs. (F/Lt) | P-0109 | Kiewnarski Antoni | 25.03.1944 | 305 Dywizjon (Stalag Luft 3) |
| por. obs. (F/O) | P-0243 | Kolanowski Włodzimierz | 25.03.1944 | 301 Dywizjon (Stalag Luft 3) |
| por. pil. (F/O) | P-0237 | Król Stanisław | 12.04.1944 | 74 Dywizjon RAF (Stalag Luft 3) |
| plut. mech. pokł. (Sgt) | 781774 | Kuczkowski Zdzisław | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| sierż. pil. (F/Sgt) | 793614 | Misiak Ludwik | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| por. obs. (F/O) | P-0913 | Mondschein Jerzy | 25.03.1944 | 304 Dywizjon (Stalag Luft 3) |
| st. sierż. strz. (W/O) | 781757 | Pacut Kazimierz | 15/16.09.1943 | 138 Dywizjon RAF |
| por. obs. (F/O) | P-0740 | Pawluk Kazimierz | 25.03.1944 | 305 Dywizjon (Stalag Luft 3) |
| por. obs. (F/O) | P-0375 | Tobolski Paweł | 02.04.1944 | 301 Dywizjon (Stalag Luft 3) |
Razem |
13 |
Wojciech Zmyślony
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)